
Kristaq F. Shabani
Kristaniadė
Antologji
vetiake poetike
Shtėpia
botuese “Marin Barleti” 2005
I VIJ RROTULL
POMONĖS
poezi
SHTEPIA BOTUESE “ THAMIRIS”
Athine
1998
KRISTAQ F.
SHABANI
“ I VIJ RROTULL POMONĖS “
Ideoi
kopertinėn: Autori
Ribotim
Botimi
i parė Shtėpia Botuese “Thamiris”
Athinė, 1998
COPYRIGHT © KRISTAQ SHABANI
“ T Ė V R I T E T
B U K U R I A ? :
K O R T E ZH
Kortezhi i vargjeve tė mia...
I
AERODROMI
I
SĖ PUTHURĖS
“ N J E R Ė Z, tė Kontinentit
tė r
r u d h u r,
harrojeni J
A N U S I N “ lezet” :
gjysmė tė r r e c k o s u r,
g j y s mė M
b r e t … , “
P A S Q Y R Ė
M U R O R E
F A T I P Ė R S Ė R
I T U R
1.
Ovidi ndjen nė deje
vetminė e AUGUSTIT,
Nė kahjen natyrale tė cohės
shfaqet JULIA princeshė . . . ,
Ovidi “ndėrton “ ROMĖN
me ngritjen magjike tė
vargut
nė
internimin e ERĖS
,
mbi supet e saj tunden
flokėt julianė
!
A mund, a mund, o
Kohė Inkuzicionare
tė internohen POETĖT? . . .
Dy kahjet e cohės
njehsohen nė Puthje,
Dy
kahjet e Internimit
thyhen e ngjizen
tek njėra - tjetra,
Ndjenja
ovidiane
nanuris Lirikėn,
Fabia tejkėnaqet
nė Odat Ovidiane,
. . . Perandori internon vetveten . . .
THYERJA E DĖNIMIT OKTAVIAN
2.
“ Rruga “ kishte dėrsitur
nga
ecja e kthesuar,
si njė stėrmundim
i njė kalorėsi
nė kėrkim
tė
dorės sė bukur . . . ,
“ Rruga “ vėrshėllente
me buzėt e vlagta
kėngėn e “Kėrkimit tė Syve tė Humbur”,
por
diē s’shkonte
nė tė bardhurėn . . . ,
Meneksheja protestonte
nė vazon e VILĖS sė largėt,
Petalia mėndjemadhe
thyente kryet e
“ Rrugės”,
. . . u lėshua pa frymė nė tokė,
tri hije e arkivolizuan
nė lule
druri . . .
“ R O M A N C Ė
“
3.
Shtėpitė e ngecura
nė njė kujtesė tė boshatisur
si zallishte e ēngjyrosur,
rrethuar shtrigėrisht
nė darė mjegulle . . .
ō
Toka vajton ftohjen
nė inat nostalgjik me planetet,
Deti zbraz vetveten . . . ,
Ėndrra rri nė skaj
tė varrit tė vetėhapur,
“Mjellma “ e kobshme
qarkon mbi varrin Legjendė ! …
P E I Z A Z H
“ P R O T E Z Ė”
4.
“ I urti “ shi murmurit
si qeshja
dinake pas shpine,
Parmakėt
e Urės nga spoliatroza qahen,
Dallgėt e lumit
shahen e shahen,
tė hidhen apo tė mos hidhen
nė Zėnkė Parmakėt
?
Parmakėt duan vdekjen e
tronditur, parmakėt
e ravijėzuar,
nė kėtė rrallėsi
kalimtare pa dhėnie
lajmi . . . ,
Shtatore lakuriqe e
mjerimit tė dashuruarve
mbėshtillu me fjalėzėn e
bukur,
njė
forcė jepu tė qėllojė passhpinėn dinake . . . ,
Passhpina ka
passhpinėn e saj
pambarim,
“ Fijet e Shpresave
“
- kėnga , qė llamburit
parmakėt e sėmurė
. . . ,
“ P A R M A K Ė T “
E URĖS SĖ VJETĖR
5.
Tradhėtia ndaj Hėnės
fshihej me ēertifikatė nderi . . . ,
Hėna mbetej shtatėzanė,
zalisur prej Diellit . . .
Kristiani i thekur
i blinte lule plakės
gungaēe,
vjedhur nė Varrezat
e tė PRENJTURVE,
ia dhuronte Hėnės,
Vejusha e “Yllit” tė ARUSHĖS
SĖ MADHE
njohu Lulet e Pėrkujtimit,
Ulėrima : “ KUSH
M’I VODHI?. . . “
kėrkonte tė gjente vjedhėsin . . .
“ AI “ vriste Hėnėn
nė orgjinė e zakonshme
me epsh tė mirė,
G
Ė N J E S H T R A ME
U N A Z Ė
6.
Mė qepej
dhe kur unė s’doja
t’i shihja sytė,
dhe kur fshihesha nė qepenėt e
Harresės ;
hapte sytė e mbyllur
mė gjente me instikt ku isha fshehur,…
Mė kėrkoi njė ditė tė Egėr
nė katet ku mbruhet e fshehta e Vdekjes,
. . . E fshiu Era me inatin e shpejtė,
Tani e ndiej brenda Vetes !
D I K U R
KRISTAQ
F. SHABANI
K O HĖ S
I
NDEZ BUZĖT
Poezi
( KRISTANIADĖ)
Shtėpia botuese “Marin Barleti” Tiranė 2003
Kristaq F. Shabani
“Kohės i ndez buzėt”
poezi
Copyright Kristaq Shabani, 2004
I. Mumjet
Mumjet lėvizin nga vendet,
prapė ngurtėsohen
nė Epilogun e dramės.
Heshtja:
ciceron i kuptimit transformues:
Lėvizje- Ngrirje.
Mumje
Shkallina ngjitje - zbritje
Pėrpėlitja dinakėron,
klithma rrugėton nė hapėsirė,
Hapėsira pret nė oda qielli,
Odat mbushen me tinguj tė prapė,
Tingujt e prapė pacipėrisht
rikthehen nė pėrpėlitje.
Thyen kėmbėt java meite…
Zbulimi zbuloi zbulimin.
Nė rubrika: “Gėk e mėk…”
paēka se me gėrma shkruar
“Korrupsion - Moral”
Fshehur
disku
i
“hapėsirės morale”
tė
Diellit nė kanal…
Ē’vallėzim:Behar!
Zinzare
Hedhim
njė gotė: “Ēlirim”.
Lėmė
njė gotė: “Sforcim”.
Vrojtojmė
gotat e hedhura tė lėna pėrgjysmė…
Vjellim
tė “pirėt” me mėnyrėn tonė:
“Zhveshim buzėkuqet…”
Harbim
Hėna
pėrqesh ngrėnien e saj.
Dielli absorbon “ngrėnien” e Hėnės.
Vjen ēasti fatlum:
Eklips: Diell - Hėnė.
Hėna si Eva mbetet shtatzanė…
Shtatė
Nuk vėshtirėsohem
tė lexoj ngjarjet shkruar me shkrim arab…
Syve cinikė rritet
pema dardhė.
Nėn tė vapohem si mollė e bardhė…
Vapim
Tru tė lidhur nė ganxhė tė hekurta…
Duar tė “zgjidhura” tė lidhura me hekur,
Kėmbėt tė hapura, lidhur me hekur…
Prangoset ecja ( nė pamje e liruar).
E hekurta e parė
Kristaq
F. Shabani
ASMA
E LINDUR
poezi
Kristaq Shabani
“Asma
e lindur”
poezi
Ideoi
kopertinėn: Autori
Copyright
Kristaq Shabani, 2005
I. Njė
shelg loton
Reja
nazike
u
martua
me breshėrin kokėrmadh…
Qielli
sa mori vesh
u
hap,
Unazat
rrugėtuan
fluturimthi
nė tokė,
u
shkrinė sa ranė…
Ē’inat!
Hapje
I
babėzitur
nė
rrugė harkore
preu
venat me inat brisku…
U
pėrlotėn qerpikėt e halorėve,
theu
degėt
plot
inat fiku…
Inat
Nuk
kuptonte
ku
e kishte kufirin mali,
ku
ndahej kufiri me qiellin,
mbeti
i shushatur nė vithe kali,
priste
tė ripėrsėritej
panorama
me Diellin.
Pa kufi
I
urti vijonte rrugėn,
pa
kthyer kokėn
dhe
rruga nga mundimi urtėsohej…
Koka
e tė Urtit vėrtiste Botėn,
Ekuadori
i saj ēuditėrisht hollohej.
Hollim Ekuadori
Kundroj
Qiellin
zėnkėshumė,
Malet
me krye vesh,
kodrushkat me perēe gri,
bulevarde
ku pėrcjellin vetėtima
dhe
loti i tyre quhet shi…
Loti
KRISTAQ F. SHABANI
EZMERKA
ME
TOPUZ
Poemė lirike
Kristaq F. Shabani
“Ezmerka
me topuz”
poemė lirike
Ideoi dhe realizoi
kopertinėn:
Sponsor
Copyright © 2005 Kristaq F. Shabani
Ēelėsi i rrėfenjės poetike
Na ishte njė herė njė Ezmerkė e vogėl, por shumė e bukur…. Ezmerkės iu sulėn pėr t’i kėrkuar dorėn shumė
“kavalierė” tė moshave tė ndryshme. Kishte ndodhur si nė “koncertalet” e jetės mondane,ku kavalierėt
shpejtojnė tė dufojnė dhe tė ēlirohen. Ėndrrat e “kavalierėve” shpėrthyen ose u venitėn atje nė “kurorėn”
e ėndrave. Ajo s’u dha kurrė pėrgjigje, veē flokėt e saj tė artė i mblodhi nė njė Topuz shumė tė ēuditshėm.
Topuzi rrinte ėmbėl nė kokėn e saj dhe priste sinjalin e madh tė lėshimit nė gėrshetė! Duhej qė ndjeshmėria tė ngrihej
nė atė shkallė sa topuzi natyrshėm tė risillte nė jetė gėrshetėn… E kush nuk vuante nga moshatarėt e saj pėr ta bėrė tė vetin topuzin?…E shihnin nė ėndrra tė mahnitshme,
por, papritmas, zgjoheshin dhe e ndienin veten tė vetmuar, duke ruajtur imazhin e ėndrrave.
Dikush kishte qejf tė shkėmbente vetėm dy fjalė dhe kaq t’i sillte kėnaqėsinė…Dikush… Dikush…
Dikush. Unė i fala njė varg qė i pėrgjasonte lules sė mollės dhe habia ndodhi: Topuzi magjik filloi tė shndėrrohej nė gėrshetė…Kur
realizova magjinė i thashė Ezmerkės:
“Do
tė doja qė topuzi tė mbetet topuz…” Dhe i tillė mbeti!…
* * *
…………….
Prisnim orėn tė vinte,
orėn me tre akrepė tė bukur,
Flutura e mashkullt tė linte,
Puthjen tek e bukura flutur!
I luteshim, i luteshim lules,
tė bardhės lule tė Mollės,
nė petalet e ēelta tė sillte,
Puthjen e shenjtė tė shkollės…
Dhe Lulja e Mollės u stopua
pėr fluturzėn me emėr lule…
“Pse tė mė mbetet merak mua?…
Qortimi: “Pse s’u sule?”
Nė shkrepje lulja bėri eklips,
Dielli shtangu i hutuar,
Njė frazė tha me vėrtik:
“Vetėm Hėna mė bėn eklips mua!”
Tundi kokėn tullace ēuditur,
ripyeti: “Kush je ti tė tė njoh?”
Dukej, ishte i tronditur,
tek pa thjesht njė lule mollė!…
“Eh, more Diell, mendjen tėnde
me ėrrėsim do ta mbush,
Lulebardhėn shihje me endje
me syngrohtėt si prush…
S’jam thjesht lule si tė tjerat,
jam lule qė prodhoj dashurinė,
Pa mua s’bėhen pranverat,
s’mė duhet shumė tė tė bind!
Sa hap dhe mbyll sytė errėsimi,
gjithė mjedisin pushtoi:
“Kėtu flutura tė qeta rrini…”
Dhe lart, lart Lulja fluturoi!
Rreth nesh veē errėsirė,
midis nesh dritė, veē dritė,
pa kaluar mendjes mirė,
njė pėrrallėz - ar panė sytė…:
Njė kopsht i magjiktė u shfaq,
me lule tė ngjyrta nė rritje,
Lartazi rridhte njė ujėvarė,
njė pėllumb drejt nesh vinte…
KRISTAQ F. SHABANI
“SELI NĖ QIEJT”
poemė
ATHINĖ,1998
Shabani,Kristaq F.
“Seli nė qiejt” poemė
Redaktor: Sazan Gjomema, Efthimio Haxijoannu
Art grafik: Albana (Hysi )Prifti
Shtėpia Botuese “Thamiris”
Ksenja Kolia Fidhipidhu 6, Athina 11526
Tel 7758537-7486958 Fax 7716761
Copyright Kristaq F. Shabani 1998
K. POZIMI
“Zeusi”
nė rizgjedhje fytyrėn ėngjllt
nė pasqyrė sheh:
Pasqyra e nxjerr Ėngjėll…
R. NXJERR SYRIN “ĒUDIA”
“Presidenti” qesh,
pasqyra nė Hartė Bote shndėrrohet
papritmas;
ca rrudha nė ballė duken,
kapin pėr dore shqetėsimin e plakjes…
HARTĖ “TEJĒMENDĖSE”
“Presidenti” vrehet,…
Dallon nė fytyrė ca gropėza,
ndien dridhje:
Diku kukuvajka
kėndon me zė ligjėrimi…
Nė Hartėn e Botės
konet e Vullkanit
flakė marrin,
kufijtė grinden,
Oqeanet s’e pėrmbajnė
veten ,
Yjet vrasin…
Sadamėt
ruajnė ende shkėputje tymnaje…
Arafatėt dėrsijnė
nė misione paqetimi,
Jelcinėt
zhduken e shfaqen nė ekrane,…
Piramidat hedhin nga muret
financiare
njerėz si kukulla druri.
KRISTAQ F. SHABANI
Dy pronorėt
Poemė pėr EVĖN
Shtėpia botuese “Marin Barleti”, Tiranė 2003
Kristaq F. Shabani
Dy pronorėt
“Poemė pėr Evėn”
Copyright Kristaq F. Shabani, 2003
A mund, a mund?…
Preferoj njė shtrat tė qiellit….
SH.
*
Nė hapėsirėn e zymtė
tė dilemės dhe mėnjanimit
klithmon e veja e vajtuar
nė Erosin e tretur
nga thyerja konvekse
e ndjenjės sė karfosur
me dy gjysmėgozhdė
tė ndryshkura…
F.
Pianoja e vjetėr
ka mbetur nė vetmi me dy nota,
(tė tjerat ose janė ngjirur,
ose timpanet e shpuar
nuk mbajnė dot “ujėrat”.)
I.
Le tė ngrėmė dy gota tė thyera
tė ngjitim jetėn tonė tė thyer,…
Le tė zihemi mė shumė
se fqinjėt grindavecė
se bashkėshortėt e divorcit tė stisur…
LL.
Le tė ndahemi si pylli i degraduar
me livadhin e djegur pėr njė puthje…
Le tė dashurojmė trurin e dehur
pushtues universesh,
shpėrndarės resh tė harbuara
pėr seks inteligjent;
zhurmon si njė lokomotivė
qė s’ njeh ditė parku…
Ė.
Llokoēitje erotike
nė dilemėn ditore ku e Hėna
s’dėshiron martesėn
me tė Martėn e kėrrusur…
Tė Martat qesendisin
dhe fjalosen
me tė Mėrkurat brune,…
Tė Mėrkurat harlisen
nė epshe me tė Enjtet,
thyejnė si qelqurina
grindjet e rrepta
tė tė Premteve lindėse
tek klithojnė
pėr ardhmėrinė e vogėlusheve…
Ah,e Shtunė,
ditė e ligjėruar pushimi!
Pse je e zhaguvitur
nė kėtė “marsh” pa hapim?
Z.
1.
E…., e di ē’do tė thotė
tė dashurosh nė mjegull
dhe si grinjare tė zihesh
me retė e mbarsura
nga shtatzania e kunjave,
tek presin lindje resh? …
KRISTAQ F. SHABANI
“Vilarėt e verdhė”
* *
*
KOMBI
Sy prej smeraldi
me vėshtrim perėndish,
Dhėmbė diamantė
pa kufij tretjeje,
Organe vitale
nė trup me pėrbėrje
flori,
Nė zemėr njeriu
AJZBERGĖ!
I.
Peizazh historik
Nė se do tė bėhej njė pyetje: “Kush nuk e ka pasur konturin gjithmonė
tė plotė si komb?” Pėrgjigjja nuk do tė rridhte nė tinguj zanorė, por pėrgjigjja do tė jepej me njė vijė tė verdhė tė
tymtė, qė do tė ngrihej nė konturin e kėputur, duke shenjėzuar kėputjet e rrjedhura nga “vendime” tė stėrgjyshėrisė
politike”.... Buzėqeshjet skenike, lojėrat kukafshehtas tė “Edipėve mbretėr”, passhpinat dinake, kėputnin
me “maja tė mprehta” lapsash ngyroshė copa tė kurmit tė kėsaj toke qė prezenca e atij simboli tė shpejtė fluturues
me tipare tė jashtėzakonshme, pavarėsisht nga dasitė e ”kungulleshkės pėrrallėzuese” ribashkonte me fluturim dhe krahėt e saj tė detyrurara zmadhoheshin e zmadhoheshin tė ruanin pėrmasėn tokėsore,
identitetin...
Ē’masakėr historike dhe ē’heroizėm mbrojtjeje!... Tingujt e
gjuhės sė lashtė shkruanin dhe transmetonin lirizmin brilant, fanatinė e tė mbrojturit tė nderit model... Nusja ngjante me
lulemollėn e famshme tė miseve tė pashpallura dhe tė princeshave zana, qė kapėrcenin “vilarėt e verdhė” tė spekulatorėve
tregėtues tė pasurisė mė tė patjetėrsueshme – tokės!... Mbi kurrizin tokėsor importohej “identitet”; shartohej
gjarpėri kameleon me “pulėbardhėn” e hijshme! Makabriteti bashkonte mė kėrcėnim minusin dhe plusin, duke u humbur
nė mugėtirė mendjeje kahjen... Kėnga kishte tre vargje “barbe” dhe njė refren manaferre. Jagot “krifėverdhė”
nė salete tė mobiluar me kolltukė “augustinianė” e me lėmim e latim frazash, sakrifikionin, duke rritur pėrmasat
e dhėmbėve tė qenit kafshues... Kush pyeste pėr ulėrimat e shprehjes, pėrpjekjen brinjėkėputur, por thika presore futej nė
mishjin e profilit tokėsor dhe shitej me “balanca”, qė kishin koefiēent tė pėrkryer rrokės.
* * *
“Parisi sot shitet...
Kush dėshiron ta blejė, zotėri?... Shitet vetėm me kaq..., “- thėrriste
Tellali. Reflektim reflektori: “Shitet Parisi?!” Pikėēuditsja kėput mesin nga rebelimi.
“Londra e luanit sot
shitet!”... Tellali s’dihej nga origjinohet! Xhentėlmenėt vendosin binoklat dhe bėjnė pipėz veshėt: “Londra?”
Tellali ka nevojė tė vizitohet nė njė spital psikiatrik...”.
Pas Londrės i vjen radha Neė Yorkut, Petėrburgut, Stambollit , Madritit...,
Berlinit...
“Berlinin duan ta shesin? Ēenduria ngjitet nė Eifel.
“Nga ėshtė shitėsi qė ka marrė pėrsipėr tė shesė Berlinin? –
pyet i stepur njė Bis...
“Nga njė shprehje gjeografike...”.
“Si? Shprehja gjeografike kėrkon tė shesė Botėn?”
“Botės po i bie
kulmi!... Mė jepni aspirinėn!”
* * *
“Pėshpėshet diplomatike hedhin
baste;
bastet kafshojnė konture,
ua ngjitin artificialisht kulmeve,...
Njėshi, nė mugėtirėn e qiellit tė
ēarė,
gdhihet “3”, “4”,...
“Patrici”
i rrjedhur nga “Plebeu”
1,.... nė shkallėt qė tė ēojnė
nė
bodrumin antik,...
Fryjnė erėra,
Princesha bėn orgji me shėrbėtorin....
Pastaj e vret me kamėn e sertė,
pėrbrenda mban ardhjen
e njė krijese fortėsore...
Nė heshtje t’i ngjaj atij
qė mė barrėzoi,...
Nė prezantimin “kloun”:
“Unazės p2.
Fshehtėsisė i bie kallai. Kėsaj fshehtėsie koketė tė vjetėr sa vetė dinakėria e mbrujtur nė magje tė fabrikuara! Stėrnipėrit
e politikanėve tokėngrėnės kėrkojnė tė korrigjojnė fajet e origjinės sė tyre. Copat e prera tėrhiqen magnetivisht. Pasionet
heqin veshjet mėndafshore dhe trupi i tyre i lakuriqėsuar fillon tripletat, kuartetet lėpirse me kėmbėngulje koteleje! Politikės
i rritet bishti i rudimentuar. Boritė e alarmit bien tė xhindosura: “Po ikin ata qė kurrė nuk ishin
njehsimi ynė. Kalvarėt thyejnė eshtrat e tyre”. Po ra njėra prite se do tė bier dhe tjetra.. Po ra... Mos, o Zot! Ku janė ndarė fetė? Lart apo nė tokė? Mos, ndoshta nė det? Armėt vrasin pafajėsinė
e krijuar nga pafajėsia e madhe. Sa herė qė qėllohet nga sy tė larmė, detėsorė, tė kafejtė si vetė toka, lėshohen shqiponja
dhe fluturojnė drejt qiellit... Ēudi e madhe! Qeniet e vrara ngjiten fluturimthi nė qiell dhe njė njeri mė pak, por njė shpend
shqiponje mė shumė...
“Ėshtė
rrafshuar gjithēka..., “- deklaron i Urti.
“Po themeli ėshtė?”- pyet dhe qesėndis pyetja.
“Na duhet tė shpėtojmė nga vilarėt verdhacukė”.
Bler, Blertė, Bill, antitezė e Bis mar
ku t,...
Ne po nisemi pėr aty
ku kemi qenė...”.
“Mos qani, o Shtatore. Mjaft qė tė kuptoni fajet. Ne ju falim, por
faljet ua vendosim nė qafė si medalion”. Ē’stinė tė jetė kjo?!;:
.
“ĖSHTĖ STINA E
SHQIPONJAVE, O FOKA TĖ VJETRA!”
Gjirokastėr, mė 25 qershor 1999
KRISTAQ F. SHABANI
Refleks
nė ujėvarė
2
Kejda e tė tjera
SHTĖPIA
BOTUESE “MARIN BARLETI” 2007
Kristaq F. Shabani
“Refleks nė ujėvarė ”
antologji vetiake 2
Copyright © Kristaq F. Shabani, 2007
…
Nė njė ekran
gjigant qielli filluan tė shfaqen fytyra njerėzish, tė cilėt dukej sikur vinin nga kohėt e shkuara. Fėmijėt filluan t’i
tregojnė me gisht. U zmadhua figura e trimit tė kėtij qyteti, ndoshta krijuesit tė saj Gjin Zenepishtit... Ai ishte i veshur
me njė kostum trimi dhe nė trupin e tij kishte vėnė armatimin e kohės... Pėrshėndeti turmėn manifestuese. Pastaj u shfaq njė
gur i madh nė formėn e nėnė - birit... U zgjua nga gjumi i trimėrisė sė hedhjes dikurshme, pėr tė mos rėnė nė dorė armiqsh,
heroina e madhe e kėshtjellės, Ajo, qė i vuri emrin kėtij qyteti krejt tė ndryshėm nga qytetet e tjera tė botės...
“Gjysh,
cila ėshtė ajo princeshė e bukur, qė po shfaqet?”- pyeti kurioze Kejda gjyshin.
“Ėshtė
ajo... Princesha jonė e madhe..., Argjiroja, dora vetė!... Si e kisha ėndėrruar qenka!...”- u pėrgjigj gjyshi i emocionuar.
“Sa mė
pėlqen kjo trimėreshė dhe bebi i saj i vogėl... Si s’qenka rritur kaq shekuj?!...”- shprehu habinė e madhe nė formė pyetėsore Kejda.
- E, moj Kejdė,
nė gur nuk rritet shumė bebi, ndaj ėshtė shumė i vogėl. Rritja e gurit ėshtė shumė e avashtė...
Pasi mori pėrgjigjen,
Kejda vijoi tė ndjekė kėtė spektakėl tė ēuditshėm qiellor, nė tė cilin po dilnin
figura tė mėdha vepruese nė historinė, jo vetėm tė kėtij qyteti, por nė planin kombėtar. “Duhet tė pėrqėndrohem nė kėtė
rast tė bukur, ndoshta tė papėrsėritshėm” – e porositi Kejda veten.
Ishte ajo, princesha Argjiro, e cila pėrshėndeste bashkėqytetarėt e saj, duke u zgjuar nga gjumi letargjik
e heroik... Djali i vogėl qeshte... Ishte nė moshėn, kur u hodh nga bedenat..., paksa, paksa mė i rritur. “Mirė, tha gjyshi, mezi rritesh nė gur; kėtė e vėrteton edhe princi i vogėl”.
Gjin Zenepishti
i dha dorėn. E pėrqafoi fort princeshėn heroinė e famėmadhe. “Foli popullit tėnd princesha ime...,” – i
tha Gjini dhe me njė gjest nderimi u vendos nė krahun e saj tė djathtė. Princesha buzėqeshi dhe nga goja e saj e artė filluan
tė dilnin fjalė tė arta: “Tė nderuar stėrnipėr dhe stėrmbesa!... Tė nderuar njerėz, qė e mbrojtėt kėtė qytet dhe qė
e bėtė mė tė bukur nga ē’e lashė unė... Ne ngritėm mure tė rėndė, ngritėm kėshtjellė pėr tė mbrojtur lirinė tonė nga
mohuesit e lirisė. Ne pėrdorėn sakrificėn qė, ky qytet tė mos binte kurrė nė duar tė liga, qė bukuria e kėtij qyteti tė ndėrtuar
thellėsisht me ngjyrė guri tė merrte frymėmarrje: ajėr tė pastėr. Por halė nė sy e kishin qytetin tonė dhe donin qė gjithēka
tė bukur tė tillė ta robėronin... Por ne nuk mund tė biem nė duar tė armikut. Shqiptari ose vritet pėr Mėmėdhe dhe triumfon,
ose sakrifikohet nė sakrificėn mė tė rėndė e mė tė ndershme. A mund tė bija robinė unė dhe djali im? A mund tė sakrifikoja
nderimin dhe nderin? Dhe nderi mė i madh imi ishte tė hidhesha nga bedenat e kėshtjellės sė qytetit tim, tė jetoja dhe tė
isha pronė legjendare e tij, tė isha sot kėtu, pranė jush. E ndiej dashurinė dhe ju falėnderoj pėr respektin dhe nderimet,
qė mė keni bėrė nė kėta shekuj!”
Kaq tha Princesha Argjiro dhe turma filloi brohoritjet dhe ovacionet pėr tė.
Ishte ajo, Argjiroja
e bukur, nga emri dhe akti trimėror i sė cilės, akt nderi, emrin e mori ky qytet...
Sytė i ndrisnin, i shkėlqenin, Asaj dhe Gjin Zenepishit... Shkrepėtiu pėrsėri qielli dhe u shfaqėn njėri pas tjetrit:
Kotoja, Ēajupi, Pandeliu, Bajua, Ēerēiz trimi, Idriz Guri, Hasan Xhiku, babė Ceni...
Nga podiumi
qiellor po hidheshin fishekzarre. Kryetari i Bashkisė sė qytetit, si pėrfaqėsues i popullit tė qytetit tė gurtė me simbolin
e flamurit kuq e zi, u ngjit nė tribunėn qiellore dhe shtrėngoi duart me patriotėt e mėdhenj dhe gjithė njerėzit me emėr tė
madh historik. U uroi atyre mirėseardhjen nė qytetin e tyre.
Kristaq
F. Shabani
Eol , tė falem
poezi
1. K. E HĖNĖ
SH
K
E Shiu ngjason me njė vajzė
T
qė ka lidhje me Perėndinė,
tek qan fajtorėt e pėrmbytur…
Shiu – Vajzė
shtrėngohet dhe lind,
Shiu – Grua
shket si xhind…
2.
Pelivani qėndron kokėprerė.
P (I pėlqen kokėprerja e tij)
Ė Mė shumė vėmendje tėrheq,
L
se sa me kokė nė vend!
Q Simbolika shndėrrohet nė tellall!
E
S
Ė
3.
Rrathėt mistikė vėrtiten
L si rrathė eliptikė,
A Misteri i trukeve shket
J
nė pėrdredhjen e lajthitur
TH
me kokė dhije:
I Daullja ka kohė qė bie!
T
J
E
=======
4. Pėrralla habitet me vetveten:
S Refleks i artė,
T Flakė e zjarrtė.
I
L Pėrralla ndez veten si qiri:
Stili ėshtė njeriu me komb!
=======
5. Nina, zemrėn femėrore
me ēelėsin e syrit tė hap,…
I Dhoma tė qėnkėrka e boshuar:
SH
Vazo mbetur pa lule
a me ish lule tharė!
L Mesnata mbetet e ve
U
tek e pėrqesh thika
L
qė preu damarė!
E
======
II. E MARTĖ
Kush ėshtė roja i natės?
“Ledhatimi”
i plagosur
? qysh
nė vjeshtė?
A mundet ky ledhatim
tė fluturojė
nė “viset”
e nxehta
sado pendbukur tė jetė?..
====
7.
Puthjet janė lėshuar,
puthjet tona tė vjetra.
H (puthjet qė u ranė buzėt!)
A kaq shumė janė tėrbuar
R sa qė s’kėrkojnė veē buzė e faqe,
L por vithe, duar!
I
Ah, provincializmi si do tė shėrohet
S
nė kasollje puthjesh?
J
E
========
8.
Gratė po u jepen burrave nė Tempull,
“Tė dhėnurit”ndrin
nga nuri
A
i tė Zotėrve tė Tokės…
L Ato vijnė pas orgjisė
B
kėnduar nė kėngėt e Agimit…
A
“Lulet” e poezisė
provasale: ALBASĖT:
S
Ė
Kalorėsi fjeti
nė shtrat me bukuroshen
T
tėnde,
Ti po gjuaje drerin nė
pyllin e dendur,
a bridhje nė emigrimin e Botės,
ose kishe zėnė njė shtrat tė huaj,
futur nė gjoks qumėshtor…
Jashtė ruante roja
(duke frenuar agimin!)
Po bie agimi dhe albasilėt dalin
nga shtratet, pa u vėnė
re nga fqinjėt…,
(Rojat bėjnė mjegull!)
Oh, o ndarje me skenė tronditėse
dhe me njė akt tė pėrafėrt.
Siē ndaheshe ti nga krahėt
e dashura,
ndahej edhe i dashuri i
“zogėzės” sate!
Emrin e kalorėsve mbante
zemra
fshehur…
Kristaq F. Shabani
Refleks nė ujėvarė
(“Sarushja”
dhe tė tjera)
Antologji vetiake pėr fėmijė
Shtėpia botuese “Marin Barleti” Tiranė, 2006
Kristaq F. Shabani
“Derdhet ujėvara” (Sarushja dhe tė tjera),
antologji vetiake pėr fėmijė
Konsulent (pėr idenė e romanit): Ēajup Shehu
Recesente: Frosina Shabani
Art grafik: Elton Galanxhi
Ideoi kopertinėn dhe ilustrimet pėr romanin: Zarina Thana
Copyright Kristaq
F. Shabani 2006
Shtypur nė Shtypshkronjėn e Shtėpinė botuese ”Marin Barleti”,
2006
Fillesė
Tė dashur fėmijė! Sa dėshirė
kishim qė t’ju rrėfenim dy histori tė bukura. E kishim ngulitur nė mendje qė historitė e Sarushes dhe tė Pepenelit t’i bėnim prona tuajat. Sarushja ėshtė njė personazhe e ditėve tona, ndėrsa Pepeneli
ka qenė shumė i dėgjuar nė viset jugore. Ne e dimė qė ju jeni tė vėmendshėm dhe do t’i mėsoni pėrmendėsh kėto histori,
tė cilat do t’u shėrbejnė nė jetėn tuaj tė pėrditshme. Ne u nxitėm nga dėshirat tuaja pėr tė lexuar libra dhe nga kėrkesa
juaj drejtuar gjyshėrve dhe prindėrve qė, herė pas herė, t’ju kėnaqin me histori e pėrralla. Ndaj ne s’po vonohemi. Fillojmė shpalosjen e tė bukurės qė do t’ju mahnitė ju dhe do tė na shkarkojė ne nga emocionet qė pėr shumė vjet i
kemi mbajtur nė letėr. Duhet tė shtojmė kėtu se ky libėr nuk ka kufizim pėrdorimi duke filluar nga parashkollorėt dhe
se merr nė konsideratė zhvillimet dhe ecurinė e sotme si dhe pėrspektivėn e mendimit fėminor.
Autori
* * *
Hyrje
Kur e shikon atė vogėlushe gazmohesh dhe tė ndrit fytyra, jo vetėm
ti qė e shikon, por edhe ambienti i zbukuruar nga dora e njeriut duket sikur
entuziazmohet dhe fiton njė trajtė tjetėr.
E quajnė Sara, por gjyshi i saj pėrdor atė zvogėlimthin e bukur
duke e quajtur “Sarushja”.
Kreu i Parė
Kėngė dhe gjė e gjėzat
Gjyshi i kėndon nė ēdo orė tė ditės:
“O Sarushe, Sarushe,
a mund tė tė quaja ndryshe?”
Je e bukur porsi flutur…
Sa e dukur, sa e bukur…
Oh, sa i
lumtur, sa e lumtur!
Dhe Sarushja kėndon e kėrcen si flutur, fluturon si bletė duke
u marrė erė lulearomave tė shumta tė lulishtes, tė cilin e ka bėrė gjyshi i saj duarartė dhe mendjeartė. Sarushja s’ndahet
nga gjyshi. Nė kopsht ka mėsuar se ē’ėshtė gjyshi dhe gjyshja, si i duan ata fėmijėt; si pėrkujdesen pėr ta. Po kėshtu
ka mėsuar se si duhet t’ua shpėrblejė ajo kėtė dashuri gjyshėrve tė saj.
O Sarushja, gjashtė vjeēe,
gjithmonė mė bėn pėr vete.
Eja, kėtu, moj flutur,
tė tė japė
njė tė puthur!…
Dhe puth gjyshi e puth Sarushja. Tė dy s’kanė tė ngopur me njėri - tjetrin.
Gjyshi: “Puthja shpreh dashurinė,
qė ndjejmė, Sarushe, nė shpirt,…”.
Sarushja: “E di, gjysh, e di,
ēdo tė thotė ngrohtėsi…”
Dhe gjyshi e merr nė prehėr dhe fillon t’i kėndojė:
“ Kam njė burbuqe tė ēelur,
burbuqe trėndafili,
me aromėn mė ka dehur,
nė shpirt kėngė bilbili…
Kur mė lindi kjo burbuqe,
unė gėzova pa masė,
vrapova nė jetėn time,
ēuditėrisht
u linda prapė…”
Sarushja dėgjon kėngėn e gjyshit dhe nuk e mban dot atė qė ka pėrbrenda:
“Sa tė dua unė ty, gjysh,
ti jo, jo, nuk e di,
a mė futesh dot nė shpirt,
tė mėsosh
sa dhe si!…”
Dhe gjyshi fillon gjė e gjėzėn:
“Kush ėshtė lulja mė e bukur
qė lindi nė livadh shpirti,
ndrit si hėnė, ndrit si ylli?…
Sarushja, pa u menduar ia kthen gjyshit: “Sarushja”.
“Tė lumtė, Sarushe, e gjete menjėherė. Tani duhet tė bėsh
kujdes se gjė e gjėza e dytė nuk ka lidhje me ty. Prandaj vure nė pėrdorim mirė logjikėn…”
“ Shih gjyshi, kėshtu na thotė dhe edukatorja nė kopsht:
“Vini nė pėrdorim logjikėn!” Po kėta sikur e kanė bėrė me fjalė”.
Sarushja, pasi fsheh mendimet e saj, me sytė e saj kaltėrues shikon
gjyshin dhe qesh.
“Thuaje tė dytėn, gjysh, se do tė ta gjej”.
“Kush s’i lė dy gurė bashkė,
as brenda, as jashtė?”
Sarushja bėn sikur mendohet. Sjell ndėrmend tė gjithė shokėt dhe
shoqezat e saj tė kopshtit dhe ata, tė cilėt banojnė afėr gjyshit nė fshatin e bukur, pranė qytetit tė gurtė. Sjell ndėrmend
edhe shokėt dhe shoqezat e qytetit ku banon…
Gjyshi:
“Ē’ke, Sarushe, qė mendohesh,
s’e gjen dot gjė a gjėzėn,
ke nevojė tė konsultohesh,
ik pyete
njėherė nėnėn…
- Jo, more gjysh, unė jam “dinake”, mė ke mėsuar qė tė jem pak e tillė, tė mos ma
hedhin nė jetė se kjo botė ka dhe njerėz tė liq… Nuk pres ndihmė nga gjyshja se e di vetė. Po ta them pėrgjigjen time. Ajo quhet “Sarushe”…
E merr hopa nė krah gjyshi dhe i reciton njė vjershė tė xhaxhi poetit.
Portat
e dashurisė
U puthim shikimin e bukur,
tek u rrjedh nga sytė,
u puthim fjalėzėn e rritur
tek u shket nga buzėt e njoma…
I puthim nė gushė,
i shtrėngojmė nė doēka…
Ah, dashuria pėr ta
ka me qindra porta!
KRISTAQ F. SHABANI
PROFETI I LIRUAR
Shtėpia botuese “ Marin Barleti”, Tiranė
KRISTAQ F. SHABANI
“
PROFETI I LIRUAR ”
skica dhe tregime
“ A mund tė zbrazet
me lugė DETI”
PYET PROFETI
Nė kompjuter: ALBANA HYSA
Shtėpia botuese
“ THAMIRIS”
Fidhipidhu 6, Athine 11526
Tel. 7758537 – 7486958, fax 7716761
ATHENS,
GREECE 1998
Ribotim
COPYRIGHT © KRISTAQ F. SHABANI
Shtypur nė Shtypshkronjėn
e Shtėpisė Botuese,2004
“Marin Barleti” Tiranė
A
P O T E O Z Ė
Njė arkė kartoni... Trupi i saj i mishtė... , mish bananesh. Mbi karton ekspozuar
banane tė madhėsive tė ndryshme... Zėri i dalė nga korda tė ngjirura, tashmė i njohur:“ Ejani, banane cilėsore... Vetėm
me... lekė copa... “
Nė syrin e tij si tė qelqtė dikton, pa gabuar, tė ardhmen. Pyetjes sė kudondodhur:“ Sa shite?...” Njė ngritje
pakėnaqėsie supi. Eshtė “fjalorthi” i afirmuar i gjesteve...
Tundimi i tė ftohurės sė mėngjesit
takohet me ngricėn e akullt tė mbrėmjes. Dimri e gjeti me fėshfėshen e kafenjtė, tė dalėboje dhe po e lė me tė tillė.
Banane... Banane...ba na ne...15, 20, 25,...15,... 20,...25.
(Misėr... Misėr...Misėr. Mė shtyn
me bėrryl ba..nane. B-ja rikthehet dhe ēuditėrisht formon njė fjalė tė tingulltė:”BISER” )
Pragshekulli ( Fundshekulli ) nėnēmon misrin e flokėve tė mustaqtė... Misrin e artė pėr barqet e pangrėna dhe fytyrat e metizuara...
Misėr Apoteozė...
“Blini banane e do tė mbeteni tė kėnaqur . . .
Banane vitaminoze
. . .”
Banania kėndon “Kėngėn e Bananes”...
Banania kėrcen “Vallen e Bananes”...
... Njė plastmas i polit jug me 5 kokrra
vezė, njė tufė sallatė... njė kile qepė... ½ bukė... , ngjiti njė banane plastmasit
tuaj jugor.
Njė lypės me njė kėmbė si tė cunguar
tė mbėshtjellė me cohė tė pistė nė sajim model, kėndon nė stilin e tij “KĖNGĖN
E LYPSAVE”...
Teksti:!
Muzika: $
Orkestroi: ;
Oh, ē’refren:“Ndihmomėni,
o Njerėz
tė kamur e tė pakamur...,
ndihmoni kėtė gjysmėnjeri...,
tė erri e tė gdhijė ditėn e tij,
nė trotuarin e ēpllakuar
ta zėrė gjumi i rėndė”...
Dhe Lypėsi qesh. Ndoshta mendon se
Nesėr do tė jetė Kryelypėsi i Shoqatės tė Lypėsave e mund tė ketė njė shtėpi lundruese..., qė mund t’ua jap turistėve
kontinentalė me dollarė ēdo natė... Oh, o ėndėrr vrapuese ngjyrėjeshile qė po mė torturon ! ...
Pi njė gjysmėcigari “Marlboro” tė flakur nė trotuarin e ēpllakėzuar e me pllaka tė ravijėzuara nė 3, 4,
5, pjesė..., ravijėzimet tregojnė moshė tė thyer... Hedh gjysmėshikimin qesėndisės tek shitėsi i bananeve..., shtrin dorėn
e ngrėnė, ndėr gjysėm tė shtrirė lutjen . . .
Bananeshitėsi, me pozė tė kamuri, kėrkon nė xhepe njė monedhė ta hedhė... Sė fundi
nxjerr njė 50 qindarkshe tė metaltė. E hedh mbi pllakėn e betontė. Nuk dėgjohet tingėllima e “florinjtė” dhe drejton trupin si nė “paradė” bosash!
Lypėsi kėndon i kėnaqur Kėngėn e Lypėsave...
“Ba...na...ne...banane... apoteozė
migjeniane e etur pragshekullit tė ri... Syēakėrqejf tė dal nė asistencė . . . 1 lek i nxjerrė nga njė portofol, i thėnēin
portofol, i qafuar nė gushėn e hollė. 1 lek nga tė 150 gjithsej dhe njė lutje
tė varfėri pėr lypėsin:“Ndihmoje, o ZOT! Mėshiroje !...“. Mbeten dhe, dhe ... 149 lekė... “
Lypėsi nuk e sheh nė sy:“Nuk dua, jo, oh tė lutem, o njeri, ti mė dhe lutjen...”,
- dhe matet t’i kthejė njėlekshin... Sot ka fituar dyfishin e trefishin e 150 lekėve:“Merre, o njeri i mirė, 1
lek nga lypėsi..., merre...”.
Bananeshitėsi nuk po thėrret, ndjek dialogimin e brishtė.
Papritmas, njė burrė i kollarisur i flet rreptė lypėsit: “Zbuloje intrigėn nga coha e pistė. Poshtė cohės fshihet
misteri. Dhe akuza “Njėmijė shejtanėzi fshihni ju lypėsat... “
KY
ĖSHTĖ KORRUPSION I GJALLĖ. Kėtė duhet ta shikojnė pushtetarėt...”
I
shkoi krahun bashkėshortes me kortezi dhe ndoqi rrugėn pėr nė lokalin mė tė kushtueshėm tė qytetit pėr drekim.
... Bananeshitėsi ka sy tė gėshtenjtė. Sy ėndėrrues pėr njė kioskė...Njė ēift i ri del nga
PICERIA “AVANTI” me dy hamburger nė duar.
Lypėsi shtrin dorėn dhe
nis refrenin.Thith erėn hamburgeriane.
“Ah, Fojerman!... Fojerman... pėlqyes i hamburgėrve... Tė dua KAMPION...“.
1992
VDEKJA E BRUNOS
Po vėshtroja i stepur Brunon. Mė ngacmonte diēka nė kraharor, sikur mė thumbonte. Doja tė ēlirohesha, por shqetėsimi
po mė rrėnjėzohej. Dhimitra, njė grua qė pronė kishte finesėn dhe nga ana ndjenjėsore sentimentalizmin shpėrthyes me lot tė
pikėzuar nxirrte njė fjalė prekėse nė tejfundin e saj mbėrthyes : “SIKUR . . .”
Unė as lėviza nervin, por nė harresė patetike ngultas vėshtroja qėnien ku isha kapur : BRUNON . . . . Pastaj lėshova
njė fjalė si tė belbėzuar : “
Ēfarė ? “ tė stėrgjatur paksa.
Dhimitra ripėrsėrit fjalėn
vejushe : “Sikur . . . “ .Unė nė atė ēast ngrita syrin dhe i hodha njė vėshtrim soditės fytyrės sė saj me njė
bukuri tė pazakonte. “Ah, kėto qėnie kaq befasuese e me tėrheqje tė magjikshme tė vuajnė . . . O Zot, shpėtoi kėto krijesa qė natyra t’i ketė gjithmonė pronė tė veta! O Zot, shpėtoi kėsaj finese ėngjėllore tė dashurin tronditės tė zemrės “BRUNON” .
Dhimitra mė vuri dorėn e saj tė ngrohtė nė sup dhe afroi fytyrėn e saj afėr times, aq afėr sa ndjesia ishte e kapshme
. . . Njė lot i ndarė me dysh ra mbi faqen time, duke u rrukullisur nė pak milimetra. Nė ēast, me gishtin tregues ndėrpreva
rrokullisjen e mėtejshme. Loti ishte i nxehtė dhe pėrvėlonte e pėrvėlonte . . . Pas pak e shpėrndava kėtė lot tė Dhimitrės
nė faqen time, duke shkruar nė gjuhėn e saj emrin e saj. . . Kėtė tė fshehtė e futa nė postėn e madhe tė zemrės.
Me aftėsinė qė kishte, ajo e kuptoi veprimin tim njerėzor, i cili nė gjuhėn e tij thoshte : “Ndarje dhėmbjesh
sė toku . . . Bashkim ndjenjash sė toku . . . “
Brunua rėnkoi. ishte njė rėnkim mėse domethėnės e nė tė njėjtėn kohė jepte njė mesazh kėnaqėsie. Nė fytyrėn e tij u
shfaq e ekranizuar njė buzėqeshje tipike aq e njohur, aq e dėshiruar, aq e pritshme prej Dhimitrės. . .
15 vite me Brunon, njė jetė e kaluar Ditė ! Njė jetė me ditė tė lidhuar si rruaza tė tejbukura, me tufa lulesh, ndjenjash,
takime e pėrcjelljesh, fjalė tė ėmbla e mosthyerje zemrash, qortime tė gjetura. . . , shėtitje fantastike nė pyje, plazhe
detesh e liqenesh ! Ditė tė mbushura me mirėmėngjese flutura, mirupafshim me mėndje tė ngritura . . . , me : “Mos u
vono, o zemėr! “Mė prit pak, o shpirt!... “ Kujtimet kanė jetė sa njerėzit, apo dhe mė tej tyre... Kush mund t’i
frenojė kujtimet? Eh, o pyetje frenuese!
“Ēfarė sikur..., sikur..., sikur?”
Ē’enigmė vrasėse ka kjo
pyetje qė ndjell mosqėnien, qė thatėson jetėn...
Era e dafinės filloi tė kundėrmonte kėndshėm. Brunua shikonte vetėm me sy gjysėm tė hapur. Fjala “sikur”,
e mbėrthyer nė thonjėzat e saj, stepej, kur Brunua merrte paksa gjallėri, qė ia dhuronte ēasti...
“Mė thuaj njė fjalė, o Bruno i dashur... Mė jep njė shenjė nga ato tė tuat, tė ndiej nė deje gjallesėn tėnde.
Flake mekjen, o shpirt i Dhimitrės. Do t’ia hedhim dhe kėtė radhė, o ėngjėllor!…” Kėshtu i jepte guxim jete Dhimitra dhe me dorėn e saj preku gushėn e tij, duke e pėrkėdhelur me plot talent. Brunua,
tek dėgjoi fjalėt dhe ndjeu pėrkėdheljen, ribuzėqeshi. U kujdes qė sytė tė lėshonin njė shikim tėrė politesė.
“Ashtu, o xhan..., xhan..., xhan!...” - e pėrgėzoi Dhimitra dhe nga entuziazmi mė kapi gishtrinjtė e dorės,
duke ndarė e emocionuar gėzimin.
Njė burbuqe sakaq hapi petalet e saj me njė tė kėrcitur tė lehtė. Nga Deti po vinte mysafire, nė vilėn e Dhimitrės,
njė pulėbardhė mjaft e bukur. Ardhja e saj sillte Detin. Ajo me xhentilesė u ul, pas pėrshėndetjes me ne, nė krah tė Brunos
dhe filloi tė thoshte porositė e Detit:“ Deti mė porositi tė them “tė shkuara! Shėrim tė shpejtė. Mė dha kėtė
ilaē pėr t’u mjekuar, duke e pėrdorur pėr tė lyer dhimbjen tri herė nė ditė, nė ēdo 8 orė... Ke pėr tė parė sa shpejt do te shėrohesh, Bruno...”
Pastaj iu drejtua Dhimitrės:“Zonjė e madhe, zonjė e nderuar!
Pėr ēdo gjė qė ke bėrė pėr Brunon, zoti ta shpėrbleftė!...” Ky ėshtė urimi i Detit. Pastaj m’u drejtua mua pulėbardha
me tė ėmblat fjalė:“Respekt nga Deti pėr ty, o kalimtar njerėzor, pėrsa ke bėrė e pėr kujdesjen ndaj mikut tė tij”.
“Faleminderit, o pulėbardhė e sjellshme !”- ia ktheva unė, paksa i emocionuar. Mė kish pėrgėzuar vetė Deti
! Pastaj pulėbardha vazhdoi:“Mundohu, me ēfarė ke nė dorė qė... miku Bruno tė jetė sa mė afėr, pranė DETIT...“
“Faleminderit, o pulėbardhė e
sjellshme..., - ripėrsėriti frazėn time Dhimitra dhe mė tej vazhdoi: - Deti me
ty po na shėron dhimbjet. Sytė e tij tė kaltėr veē dashuri pėrcjellin...“
U ngrit lart pulėbardha dhe fluturoi
drejt Detit tė saj, fluturonte kjo emisare e madhe e ndjenjės, pasi kishte plotėsuar misionin qė i kishte ngarkuar Deti .
. .
Ra zilja e telefonit. Dhimitra vrapoi.
E dėgjoja tek e pyesnin pėr Brunon. Unė po i qėndroja pranė mikut tim. Ishte nėna e Dhimitrės, qė po pyeste . . .Zilet po
binin njera pas tjetrės. Pyetja ishte vetėm njė : “Shėndeti i Brunos!”. Lista filloi me zonjėn Eleni, kunatėn,
avokati me tė shoqen; Llambi me Qirjakullėn; Taqi me Krisanthin, Stelio me Zojėn, Parashqevia me Angjeliqinė . . . Nga Franca
mori Petrua me Aritinė, nga Anglia Nica me Ksanthullėn, nga Gjermania Maria me Janin, nga Italia Nikola me Dhespinėn . . .
nga ku nuk morėn ! E pyesnin Dhimitrėn tė niseshin, apo tė prisnin telefonatėn e saj. Ajo pėrgjigjej shkurt dhe i informonte
se Brunua vuante po shpresa dhe kujdesi do ta kthenin. Unė ndjeja telefonatat e shumta dhe i thoshja Brunos se kush mirrte
nė telefon. Ai shprehte falėnderimin me njė tundje tėrė kortezi tė kokės dhe buzėqeshte lehtazi . . . Sa uli telefonin Dhimitra,
prapė ra zilja. Ishte zėvendės ministri i Kulturės, njė mik i hershėm i Dhimitrės. Pastaj u interesua vetė Ministri i Shėndetėsisė,
i cili tėrhoqi vėmendjen pėr mosinformimin mė parė qė t’i jipej ndihma e parė mjekėsore zotit Bruno dhe tė vazhdohej
me atė mė tė kualifikuarėn, qė dispononte shteti pėr shtetasit e tij mė tė privilegjuar : “E kemi pėr detyrė tė bėjmė
gjithēka kemi nė dorė, sepse takimi para dhjetė vitesh nė Santorini ishte mjaft mbresalėnės i paharrueshėm pėr mua . . . “Kėto
fraza tė veēanta tė shkėputura nga bisedat telefonike shprehnin reputacionin nė rrethet e larta . . . Zilet s’mbaronin
. . . , njė zgjaturi e paimagjinueshme zilesh. Vetėm zile dhe fraza mbarsnin mjedisin . . .”
“Thuamė dhe ti njė fjalė, o Bruno, veē njė qė tė mė ngrohė . . .” - i lutej Dhimitra. Ai nuk pėrgjigjej
veē e pėrkėdhelte me duart e tij tė bukura . . . E pėrsėri e pėrsėri telefonata vetėm telefonata nga miq, tė afėrtė e zyrtarė.
Vetėm Presidenti dhe dy kryetarėt e Partive kryesore ende s’kishin telefonuar pėr t’u interesuar pėr shėndetin
e Brunos, por sidoqoftė elita zyrtare kishte “marrė” edhe pėr ta . . .
“Po vjen njė mjek i specializuar pėr zotin Bruno, i dėrguar nga Ministri . . .” - vinte zėri i hollė i njė gruaje nga ana tjetėr e telefonit. Brunua u shtri nė krevatin e tij.
“Bruno njė lajm i madh dhe shpėtimtar.
Do tė vijnė, Bruno, pėr tė tė shėruar ty... Do tė shėrohesh, Bruno, patjetėr... Do tė shėrohesh! ”
Ra dhe njė zile. Kjo kishte njė tingėllim tė veēantė. Dhimitra ngriti receptorin dhe pastaj m’u drejtua mua:“Ju
kėrkojnė juve”.
Ishte redaksia e gazetės sime. U pėrshėndeta
me kolegėt. Ata mė komunikuan njė si urdhėr dhe mė thanė se duhet tė nisesha patjetėr diku. Ula receptorin dhe vura nė dijeni
zonjėn Dhimitra. Ishte njė ndarje dhimbjeje. Brunua mė shihte me sytė e tij dhe dukej sikur donte tė mė thoshte:“Mos, mos ik, miku im i mirė, mos mė lė! “ Gjesti i tij lutės mė preku. E pėrqafova
Brunon dhe i thashė:“Do tė kthehem shpejt. Tė tė gjej tė shėruar.“ Ai tundi kokėn si e tund miku pėr mikun. Para
se tė dilja e pashė dhe njeherė. Eh, ē’ėshtė ndjenja! Dhimitra mė pėrcolli deri tek dera e vilės. Nė momentin e ndarjes
mė pėrqafoi fort dhe mė tha:“Mė merr nė telefon, Sotir..., nė
telefon. Po sikur?” - mė pyeti ajo me dy sytė e saj tė tejbukur. Nė vend qė tė pėrgjigjesha pėr “sikurin”
e saj tė llahtarshėm, i putha sytė dhe e shtrėngova fort, duke i thėnė me kėtė veprim gjėra mė tė mėdha se fjala. Hipa nė
makinė dhe u nisa pėr nė destinacionin e caktuar...
0 0 0
0 0 0
Ende nuk isha ngritur nga krevati tė
nesėrmen nė mėngjes. Njė zile telefoni ra papritur. “Ē’tė jetė ?”- pyeta veten. Ngrita receptorin dhe nga
ana tjetėr m’u transmetua njė gjėmė e madhe. . . Kėtė e kuptova nga zbėrthimi
i kodit tė dėnesjeve, qė sa vinin dhe shtoheshin. Ishin tė qarat e dėshpėruara tė zonjės Dhimitra. U preka aq shumė sa nuk
dija ē’tė shpreh nė kėtė dimėr dhimbje . . . Kish vdekur qeni i bukur me emrin kristal Bruno ! . . .
KRISTAQ SHABANI
“A
SEAT
IN
HEAVENS”
Poem
“MARIN
BARLETI” PUBLISHING HOUSE, 2005 SHABANI KRISTAQ
“A SEAT IN HEAVENS”
Poem
Editor:
SAZAN GJOMEMA
EFTHIMIOS XATZIIOYANOU
LITERARY CONSULTANT: Andrew Geuter
TRANSLATED
BY: ARJAN LIGU
ELEFTHERIOS PHOTIOU
GRAPHIC
ART: Arjan LIGU
This
book was prepared under the care of:
Arjan
LIGU – Translator, Vice-Chairman of the Board of Directors, ANTTARC – Tel/Fax: 00355 72 64651
This
poem was translated from the 1998 Greek edition of the “THAMIRIS” Publishing House, Athens, Greece
PUBLISHER:
MIMOZA AHMETI,
“MARIN BARLETI” Publishing House, TIRANE,
Albania
Tel/Fax: 00355 42 40106
ISBN
Copyright
© 2001 Kristaq Shabani
C.
THE POSING
“THE ZEUS”
In re election in the mirror beholds:
The mirror makes him an angel.
R. THE SURPRISE TAKES THE EYE OUT
“The president” laughs,
the mirror is al tered suddenly
into a world’s map;
A few wrinkles on the forehead
appear
And by the hand take the concern
of growing old.
Y. MORE THAN CRAZY MAP THAT MAKES YOU
Sullen grows “The President”,…
A few hollows observes on
the face,
And trembles:
Some where the owl
is
singing mournfully…
In the world’s map…
the
cones of volcano
get
fire,
The
frontiers quarrel
The oceans can’t
restrain themselves,
The stars kill
The Sadams are still
keeping seccations of smokes,…
The Araphats sweat in
peace missions,
The Jeltsins appear
and disappear on the Screens,
From the financial walls
the pyramids
are throwing down
people like wooden dolls.
P. THE BIG SPOT AND THE
BIG ACME
From the observation spot,
The whole
world is seen in the palm of the hand,
At the observation spot the world
matches are played:
“REN” –in diplomatic
missions,
“CHECK…” –at power’s
crashing
“MATES”…- are
worked out by the analysts
of the world’s Whitest
House…
“The President” poses,
Flashes –are lit with the
deep thought:
The screens will have their “menus”
full
The laugh synopsis of a tangle silence,
Something is going away into the
world’s body
With its wrinkled appearance:
The high temperature anger
Homologues like their colorful
Ace,
You are a traveler in that
which is overcalled
“POLITICS”
Beware your eyes from greediness
Beware your eyes from blindness
A sealed paper takes you up or down…
The applause originates from the man,
The hand clapping is turn out like a poster
You remain with no eyes on you, at midday
The platform lessons the brown brightness:
like a portrait…
Degradation grinds it like wood - grinders
do
And wood-flour…wood –flour…
Soloists of the song ”The President’s
fall”
Window’s tears paint the Marble…
ΧΡΗΣΤΑΚΗ ΣΙΑΜΠΑΝΗ
«ΟΑΣΗ»
ποίημα
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΗΚΕ
ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝ
“ PEGASI” GJIROKASTWR, ALBANIA 2004
Μεταφραστής;
Κωστας Γκατζωνης
Τ Ι
ΝΥΧΤΑ ΓΕΜΑΤΗ
ΑΣΦΥΞΙΑ
Η σουβλερή...
γλυστρά στ’ άσπρο χαρτί,
Τα έξυπνα σοφίσματα
αναμοασούναται
σε παγερά περιβάλλοντα,
όπου οι σταλακτίτες
κι οι σταλαγμίτες
δείχνουν μια
γυμνή εποχή.
Η νύχτα στραγγαλίζει
το λαιμό με το χέρι της
και κραυγάζει με τα
« Ωχ,Ουχ, Αχ,Εχ!...»
Η ομίχλη σε πνίγει
ανασαίνω, ομίχλη
ρουφώ,
Ομίχλη κι ανάσα ντυμένες
στο σταχτί,
και σάμπως να προσπαθήσεις
τον Ουρανό να καθαρήσεις...
&&&
Ο Ουρανός μ’ανάκατα
σύννεφα
γυρμένα μπρούμητα
με κομμένα κεφάλια...
Τ’άστρα των Άρκτων
μισισκοτωμένα
π’ αφίνουν ενέχυρα
στο γένος των
Άστρων...
Τα μικρά αστέρια δάκρυα
χύνουν αδιάκοπα
και σφίγγουν φοβισμένα
τις πληγωμένες μανάδες.
Αστράματα λάμπουν
απ’άκρη σ’άκρη.
Το Γέλιο που να’χει
κρυφτεί;
Σε τέτοιες συνθήκες
τα κωνοφόρα μόνο
πρασινίζουν και οι
ξετσίπωτοι!...
ΟΥ.2
ΚΑΨΑΛΙΣΜΕΝΟ ΚΕΝΤΙΣΜΑ
ΣΤΟ ΚΑΜΙΝΙ
ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Χάθηκε η Σελήνη,
του Μολυβιού η μύτη
τη ζητάει,
Ο Ήλιος μ’επίδεσμο
στο κεφάλι
που μεταβιάς τις αισθήσεις
κρατά...
Τη Νύχτα τάχα πρέπει
ν’αφήσουμε
που αιώνες
μας έχει βασανίσει;
Πώς πρέπει να κάνουμε
και το ένα χείλι να ζυγώσει
τ’άλλο μισό;
(Να’χουμε ένα χαμόγελο...)
Τον καταρράκτη πώς
να κάνουμε να ρέει στην
κοίτη;
Πώς πρέπει ενθαρρύνουμε
να ζευγαρώσει
και στο κρεβάτι
να δημιουργήσει αυριο;
Μπορεί λαλιά
να μη’κούσεις
σ’αυτή την κάψα,
όταν η αυγή τρικλίζει,
και που μια δύσκολη
ανάπτυξη θε νάχει
που σαστισμένος ανταγονισμός
σε στέλνει σε παράξενες
τροχιά
με κάθε λογής τρικλοποδιές
που μεταβάλλεται σε
καβαλέτα
χρωματιστά,
που πνίγονται οι λυγμοί
σε καμμένα στήθια;
Το κεντίδι
του γραπτού λόγου αρχίζει
με κλωστές μολινέ
καψαλισμένες απ’τον
πόλεμο.
« Τα
σύμβολα» φεύγουν,
θάλασσες περνούν
με βάρκες με σπασμένα
κουπιά...
Άλλα σύμβολα γένιουνται...
Η Δύση περιμένει τις
φευγάλες,
της Ανατολής το πρόσωπο
γελά,
μα στο γκαστρωμένο
κορμί της,
κρατά τις μικρούλες:
«ΜΙΚΡΟΥΛΙΚΑ ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΙΑ»
σε σκίτσα αλαμιγγένη,...
Το μαχαίρι τα ημισφαίρια
κόβει στην μέση
και το μισό κομπαζι
χωρίς διακοπή
μιας σκοτοδίνης στην
αφετηρία
της πίστας,
που κάθε κίνηση δημιουρεί
αντιθέσεις
μνησικακίες,
βρισιές,
γυρίσματα πισινών
ξεδιάντροπα,
νόμοι πολέμων
που περιπολούν
στα συρματοπλέγματα,
«όνειρα διαμελισμού»...
Τα Α-λφα δεν
ήταν ποτέ τόσο
φιλόνικα...
Τα Ημισφαίρια νιώθουν
πως δεν ήταν ποτέ ενωμένα,
αλλά με την κάνη σηκωμένη
και με λογής λογιών
βόλια
να θερίσουν ζωές
σε πολέμους ψυχρούς,
από μυαλά πουχάν πάρει
αέρα!
Μ3
ΟΙ ΓΕΦΥΡΕΣ
ΤΩΝ
ΟΡΜΗΤΙΚΩΝ
ΠΟΤΑΜΩΝ
«ΤΟΥ ΜΟΛΥΒΙΟΥ Η ΜΥΤΗ»
αφήνει εντυπώσεις,
όνειρα
σ΄«Ανοιχτές Αφαιτηρίες»,
δυο όχθες συνθέει,
που δε θελαν
να δουν η μια την άλλη,
χτίζει δυο γέφυρες
απ’εδώ κι απ’εκεί
στον ορμητικό ποταμό.
Φιλιώνει δυο έχθρες,
που δεκάδες ζωές έχουν
στείλλει
σε Μάταιες Απώλειες,
δυο αγάπες ξεπροβοδεί
την Πέμτη
στης Κυριακής το γάμο,
κι ένα μπουκέτο βασιλικό
βάζει
στην τσέπη του κουστουμιού
του πρώτου διπλωμάτη,
τα λειβάδια των γραμμάτων
σπέρνει
με λέξεις γραμμένες
και μεταφρασμένες
για την μειονοτητες
χαίρεται που’χει ποιστοποιητικό
πολίτη,
δικαιώνει τον ιδρώτα
για νέα ζωή,
τιμά με τούφες τριαντάφυλλα
τους μάρτυρες στ’ανάγλυφα,
τρέφει τα ιστορικά
γραφτά
στην ανθρώπινη Μνήμη,
άρωμα ρίχνει σε μεγάλο
μουσαφίρη
σε μια ευγενική
δεξίωση...
«Του Μολυβιού
η Μύτη η Σουβλερή»
σε δυο όχθες στο διάστημα
πέρα,
προβάλλει ουράνια
τόξα,
τον τελαίπωρο καιρό
μετατρέπει
σε τέσσερις
εποχές,
και συνειδητά καθορίζει
και την Πέμπτη Εποχή!
«Οάσεις» προβάλλει
σε ερήμους δυσνόητους,
Στα αλλάζει τις μορφές...
“Pegasi”
Λογοτεχνικός
σύλλογος στο Αργυρόκαστρο
της Αλβανίας παίζει μεγάλο
ρόλο στο πεδίο της λογοτεχνικής
δημιουργίας, συγκεντρώνοντας
γύρω του πολλά ελπιδοφόρα
ταλέντα και που αγωνίζεται
για μια καθολική ανταλλαγή
πολιτιστικών αξιών στον
εν λόγω τομέα. Μέλη
του Πεγασι συνεχίζουν τη
συγγραφική δράση και στην
Ελλάδα, εκδίδοντας βιβλία
τους και στα ελληνικά.
Πρόεδρος
της “PEGASI”
Χριστάκης Σιαμπάνης
συγγραφέας, ποιητής
ΧΡΗΣΤΑΚΗ ΣΙΑΜΠΑΝΗ
Η ΤΑΠΕΙΝΩΜΕΝΗ ΑΡΕΤΗ
Ποίηση
«ΕΥΡΩΕΛΛΙΝΙΚΗ» ΑΘΗΝΑ,
1998
Χρηστάκη Σιαμπάνη
«Η ταπεινωμένη
αρετή»
ποίηση
Συντάκτης:
Ευθύμιος Χατζηϊώαννου
Μεταφραστής:
Κώστας Γκατζώνης
***
Όταν τα
δάκρυα αρχίζουν να τρέχουν,
οι Αρετές παν να ταπεινωθούν...
Ο άνθρωπος με
σαρκασμό ρωτάει ΤΗΝ ΟΝΤΟΤΗΤΑ
:
«Τι μου’ χει μείνει
απ’ τον «ΑΝΘΡΩΠΟ;»
Η Οντότητα
σιωπά με μια πρωτοφανή βουβαμάρα...
Τα δάκρυα δείχνουν
μονάχα αδυναμίες , η ζητούν
τα κρυφά τους συνώνυμα...
Ο άνθρωπος χάνει
τη μεγάλη του ιδιοκτησία « ΤΟ ΟΝΟΜΑ»...
Τα Ληξιαρχεία
συντάσσουν Πιστοποιητικά
Γεννήσεως με «ονόματα»
νέα...
Το έθνος ξεπλέκει την «Πλεξούδα»...
Το Κράτος αφανίζεται σα
νεκρός...
Οι ταπεινωμένες
Αρετές εφεσιβάλλουν:
«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΙ
ΜΗ ΜΑΣ ΤΑΠΕΙΝΩΝΕΤΑΙ...»
Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
« Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ,
ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ
ΓΙΝΕΙ...»
1. Ξανασκοτώθηκε ο Προφήτης:
Αναρριχάται ο
Πίθηκας...
Ξαναζωντάνεψε
ο Προφήτης :
Την ημέρα τα διαβάζω
ήρεμα, στρωτά!...
!!!
2. “Ο TΙΕΡ»
-
ο Κοντοπίδαρος,
Ο Γέρος- «ΤΙΕΡ»
σε ΠΑΓΙΔΑ έπεσε
με τον «ΝΤΥΠΕΝ»
τον δικηγόρο,
η παγίδα φέρει
τη υπογραφή
«Ο Χοντράνθρωπος...»
***
Στην πλειάδα τω
στραταρχών
Ο μικρός ΔΕΚΑΝΕΑΣ
«ΟΛΑΦ»...
ΠΑΓΙΔΑ
*
3. Οι ΘΕΟΙ πληγώθηκαν
θανατερά, τους
είδατε; ...
Τα δάκρυα κυλούσαν παιχνιδίζοντας,
«οι ψυχές» την καρδιά,
απ’ τους πόνους
σου ραγίζουν,
μεγάλος ψυχικός
κλονισμός,
σαν οι θεοί πληγώνονται,
άσε σαν θανατώνονται!...
Οι τραγικές μάχες
του ΑΙΣΧΥΛΟΥ ΠΑΤΕΡΑ
στο αρχαίο
ΘΕΑΤΡΟ...
Ξαναπληγώνουνται
σήμερα κομικά,
το γέλιο τους
έτοιμο
να ξεσπάσει σαν
καταρράκτης.
Οι θάνατοι τις
φτερούγες του
αλλάζουν σαν πόλους,
Κάποιοι με επωμίδες
σιγά χειροκροτούν!
...απ’ τις Κορυφές
πέφτουν
σαν ΚΟΥΚΛΕΣ...,
μαζί με την Ομαλή
και λεία Πράξη!
ΤΟ ΠΛΗΓΩΜΑ ΤΩΝ
ΘΕΩΝ
*
4.Η Αρετή
«γεννάει»
τις δυο πορνείες
:
δυο αντίθετα φύλα...
Η κακιά συνήθεια
μένει πάντα
η' ίδια...
Δύσκολα να γίνει
νοητό
το αποτέλεσμα
των δύο προσθετέων:
«Η αιώνια θεία
δίκη,
του άνδρα...»
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:
«ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΜΑΤΙ
ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ»
Η ΕΠΙΓΡΑΦΗ
*
5. Οι «βασιλιάδες»
ανεβαίνουν
και κατεβαίvουν απ’ τους θρόνους,
Οι «Βικάριοι»
του Μπρέγι
στους ίδιους ρόλους,
μόνον
αλλάζουν
τα πανιά
τους,
σαν
προσωπίδες...
ΟΙ ΒΙΚΑΡΙΟΙ
*
7. Λάμπει
σαν άσπρο δόντι
(σε θαμπώνει η
ασπράδα του Μαρμάρου),
ο Πόλος τον πόλο
νιώθει...
Η έγνοια «Δέντρο του μυστηρίου»,
στάζει ο χυμός
τους,
να ρουφηχτεί στάλα
τη στάλα...
Το άσπρο χρώμα
ξεχνά τη μέρα,...
τον αιώνα:
Ο μονομάχος το
μάτι δείχνει
τον Ταύρο να νικήσει!
Η ΑΣΠΡΗ ΣΚΛΑΒΙΑ!
*
8.Του Μούρφ
θέλω να μοιάσω,
σα δίδυμος,
μα δεν μ’ αφήνουν...
Να παίξω τον ΠΟΛΥΔΩΡΑ
ο δείχτης του
χεριού
μου υποδείχνει,
Η κακοψύχια ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ
τα καπούλια της
καθίζει
στην
πολυθρόνα!
Ο ΠΟΛΥΔΩΡΑΣ
ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΥΡΦ
9. Το πουγγί κουνιέται
σαν Φορτουνάλης,
το μαγικό πουγγί...,
Το πουγγί, ίσως,
να ‘ναι τελείως αδειανό,…
Το τίναγμα στο
χέρι
του Νέου Φορτουνάλ
σου δίνει την
εντύπωση
πως είναι γεμάτο...
Μακάρι να’ χουμε
πουγγιά
παραμυθένια, τέτοια.
Ω! Ορτανσία
να τα κουνάμε
έτσι άσκοπα,
να μας ζεστάνουν
την Καταχνιά,
Τα τρένα
είναι σαν οι «γυναίκες»,
Μονάχα Αναμονή
στο Σταθμό!...
« Ο ΦΟΡΤΟΥΝΑΛ»
ΑΛΒΑΝΙΣΤΙ
*
10. Ποιος
δεν πειράχτηκε
απ’ τη μιγάδα
ομορφιά,
θρεμμένη σε τροπικό
λιοπύρι,
Μέγαλη
κάμα………….
Φλόγα μαγευτικών
« βάμπιρων »
μεθά τα θύματα
σαν πίνουν
το δέλεαρ του
καλλίγραμμου στήθους,
σαν στάζει ακράτητα
χυμός μαστού,
που το ρουφούν
οι ευρωπαίοι
με τα λευκά τους
δόντια,
σε τελετή κεφιού
γκαστρωμένοι
με μελωδικές νότες..
Οι γραμμές κλείνουν
στην
τελευταία πράξη
στους γλουτούς
του ομαλούς και
λείους,
που τριβελίζει
του πόθους,
σε πεσμένο ουρανό
και σπαρτάρισμα
ματιού...
Αχ, ω γνώμη,
το λιοπύρι σ’
έδεσε
με τα
δυο χέρια αόρατο!...
ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ
*
11. Το μάτι, ζητά το μάτι του.
Σάστισε
το Μάτι,
σαν σε
στιγμή αναμονής.
Η δίψα φτάνει
στα κατακόρυφα
«ΡΟΣΤΕΡΕ» - βραβείο
αρετής
αμοιβή με στεφάνι
από τριαντάφυλλα
την πιο ενάρετη
κοπέλα,
που κοκκινίζει
απ’ τα κοιτάγματα:
Τα τάπια της Ομορφιάς,
ιδιοχρησία της
Τιμής...
(Κουραστικό να
βρίσκεις
μια βελόνα
στον Λαβύρινθο...)
Μια επιφώνηση
απ’ τα βάθη
της ψυχής αφήνει,
και ένα «Αχ» στο
φινάλε
περνά σε Νότα
πενταγράμμου,
Η ελλανοδίκη -
ΕΓΩ,
δυσαρεστημένος,
κι εκείνη που
πάει
για πρωτεία...
Ωχ, γοργόφτερη,
ωχ!
ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ «ΡΟΣΤΕΡΕ»
*
12. Σαν μοναχοκόρη
την χαϊδεύω,
τα φύλλα της μετράω,
σαν μέρες,
σαν χρόνια...
Καταλαγιάζω
σαν γεννηθεί η
πλάση
«ΗΑΒΕΝΤ
SUA FATA LIBELI » * 1)
Φέρτε
μου τον Οράτιο
Μάουρι
Τέρενς...
Την Τύχη *«Κάθε βιβλίο
έχει την τύχη τού»
*
13. Το νιώθω και το ξέρω
πως φίλους δεν έχω:
Μια μέρα
που ’θελα
ν’ «αυτοκτονήσω»,
κανείς δε με ζύγωσε
να μου πει:
«Μην αυτοκτονείς...
μη!»
Τα δακρυσμένα
μάτια
του σκύλου
μου,
μονάχα,
σαν να μου’ λεγαν:
«Μη, μη,
ΑΦΕΝΤΗ ΜΟΥ!...»
ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΧΕΙΡΑ
*
14. Ευωδιασμένη
νύχτα
γεμάτη αρώματα
την ηδονή ξυπνάει,…
Η πόρνη,
ξεβαμμένος
χαλικότοπος
ξεπροβοδίζει
το συνέταιρο.
Η νύχτα
ατέλειωτη,
Νύχτα με ΕΥΩΔΙΕΣ,
απ’ όλα τα χρώματα,
το πιο τέλειο
«ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ».
ΑΡΟΜΑΤΑ
*
15.Ο πεισματάρης
ο φονιάς
κλαίει τους εχθρούς τους
σκοτωμένους…
* * *
Δάκρυα ύποπτα
ούτε και θα
«στεγνώσουν».
ΠΕΙΣΜΑΤΩΜΑ
*
16. «Η αυγή»
εξασκημένη
στο κολύμπι,
« Όμοιων
της κάνει
τον άνδρα
σε νύχτα».
Παράξενο μ’ αυτά
που σήμερα
συμβαίνουν:
«Ο άντρας να σπάει
σαν τζάμι!»
ΓΥΝ...
*
17. Το αρνητικό
τοπίο,
ίσως, το πιο ευτυχισμένο...
Σι, να, πι, ακούει και νιώθει
το Παραμύθι του
Βράτκου,
με του
μολυβιού τη μύτη
κάνει
πρόκληση,
ανοίγει στήλες
άφωνες,
απ’ τα πηγάδια
κάδους βγάζει,
τάφους χωρίς σημάδια
ανασκαλεύει,
σκελετούς χωρίς
κιβούρια εξωραΐζει
με μολυβιού
λουλούδια,
(Το μολύβι τραγουδά
το Ελεγείο...)
στα «μεγάλα» κεφάλια
τους κισσούς φανερώνει
,
ο κισσός κιτρινίζει,
Τα δόντια του
«Ιμπεριαλισμού αποσπάει,
(Το μολύβι σπάει
το Χάρτη...)
Αγώνας με ένα
δαμάλι ασυγκράτητο,…
Νιώθω τη μοναξιά
του
στις
γελοιογραφίες,
οι ορφανές γελοιογραφίες
ζητούν αέρα, λεύτερο,
το σύστημα, όμως,
κάνει
βήματα μισά- λειψά...
η στιγμή, όμως,
σου δίνει τη δόξα,
στο στίχο προσθέτει
τρεις συλλαβές:
Σι +να + πι = ΣΙΝΑΠΙ
Η μοναξιά δεν
πνίγει...
Οι καρικατούρες
από τα «κελιά» βαίνουν!
ΣΙΝΑΠΙ
«Η ΕΝΤΙΜΟΤΗΤΑ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
ΠΟΥΡΙΤΑΝΗ»
Σαίξπηρ
18. Φτάνει μονάχα
ένας
στίχος
το κορίτσι, την
παρθενιά του χάνει,
Μια νύχτα, φτάνει
κι η γνώμη μένει
έγκυος.
Φτάνει μόνο μια
αναμμένη θράκα
κι η πληθώρα των
αισθημάτων
να πει: «Γεννώ!»
Αχ, το κορίτσι
με τα γαλάζια
μάτια,
το αποπλάνησε
ο αστός αριστοκράτης,…
«Αχ, ψυχή μου,
από τα
σώθηκα μου έβγα!...»
ΟΙ ΕΠΙΓΟΝΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ
*
19. Η υποκριτική
αγνότητα
συνηθισμένη κωμική:
Η φήμη π’ απόχτησε
- Ο πρώτος
που αναζητά,
πάτησε το γοητευτικό
μάτι...
Ο «μεροκαματιάρης»
ποιητής
ο πιο ευχάριστος
στο όμορφο λιβάδι,
Αναστενάζει και
ρωτά....:
«Πότε;»
«Ένα ακριβό κουμπί
ξεκουμπώνεται
μόνο του:
«Τώρα... Εδώ...»
την απάντηση παίρνει.
« Ο μεροκαματιάρης
«Αργάτης»
τα χάνει όλα!
ΠΟΥΡΙΤΑΝΟΙ
*
20. Ο Όμηρος
μου’ έρχονταν πίσω μου,
παραξενεύτηκα...
Ανεπάντεχα βγήκε
από τ’ άγαλμα της παλιάς βουλής,
Το αρχαίο θέατρο
μέριασε...
Ο καλός Όμηρος
ο πιο καλός από όλους τους θεούς
του,
από μακριά μου
φώναξε:
«Περίμενέ
με..., μαζί
να τραβήξουμε
το δρόμο
μέχρι
τ’ αγάλματα»...
Ξαφνιάστηκα, για
λίγο...
«Ο καλός Όμηρος
με γνωρίζει...»
φώναξα.
Οι γειτόνοι μ’ άκουσαν,
το κεφάλι γύρισα...
Ο Όμηρος είχε ξαναμπεί
στο άδειο άγαλμα,
έλαμπε το μαγικό
μάτι
του έργου...
ΟΝΕΙΡΟ
*
21. ΣΕΣΙΛΕ, ω! Βασίλισσα
του χορού
γεμάτου
λάμψη,…
Το κελί των γερμανών
σου’ δέσε
τα πόδια,
στο «ΠΑΡΙΣΙ» χορεύουν
με μεράκι...,
Κουνιούνται τα
κλειδιά
στο στήθος της δεσμοφύλακα
σαν «καμπάνα» με
ρολόγια,…
Το κελί σου δένει
τα πόδια,
στη «ΡΩΜΗ» χορεύουν...
...
Δυο μάτια
καίνε μια καρδιά,
στα πρώτα αισθήματα
τρικλοποδιά βάζουν,
ΣΕΣΙΛΕ,
«Ο εραστής» ξεχνάει
το κελί των γερμανών,
Στη «ΜΑΔΡΙΤΗ» χορεύουν...
(Άραγε,
τι γίνεται στα ΤΙΡΑΝΑ;!)
...
Οι πράξεις χάνουν
τη σειρά:
«Δυο πόδια κοκαλιάρικα
στον ουρανό σηκώνει
αυτός ο ΚΟΣΜΟΣ».
...
Ξάφνου τα πόδια
λευτερώνονται,…
Στο κελί αρχίζουν
πάλι
να χορεύουν,... ΣΕΣΙΣΕ.
Άπαγε, τι γίνεται
στα.………
ΤΟ ΚΕΛΙ
ΤΗΣ ΣΕΣΙΛΕΣ «ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ»
*
22. Πού να
ζητήσω
το βάδισμα που
μου’ έκλεψαν;
Το αρχαίο θέατρο
μ’ ανοίγει το δρόμο:
Απ’ τα
αυτοκίνητα
βγαίνουν
οι ΚΥΡΙΟΙ:
«Γλιτώνω απ’ την
καρφίτσα
της ΚΟΛΑΚΕΙΑΣ...»
Στο ρηχό πιάτο
που σερβίρεται
(που το κρατούν
χέρια άσπρα
σαν γάλα)
με περιμένουν
τα ΠΟΤΗΡΙΑ!
Πιο καλά είναι
δυο αναμμένα μάτια
να μου «κλέψουν»
το στίχο,…
Η Ομορφιά μόνη
τους Ποιητές ελευθερώνει.
Μη χάνετε ποτέ
την πολύ ευτυχισμένοι:
« Η ΩΦΕΛΕΙΑ απαντάει,
την ακούς;!»
***
1.
Μπήκα στο μάτι
της θάλασσας
Κολύμπησα
με βλέφαρα ματιών
Τη λάβρα την
άφησα
στο στήθος
της πριγκίπισσας
η αναζήτηση
είναι όλο πυρετός
Σε « πικραμένο
δίλημμα......είμαι
να ρίξω άγκυρα
στις όχθες βλεφαρίδων;
Αργυρόκαστρο
1987
2.
Ορφάνια
Σκάω άπω κλεισμένο
πείσμα
σαν μια φουσκαλίδα
σαπουνιού σκάω...
Άπω’ δω απ’
εκεί πεταγμένες
φιλία,
στιγμές αγκαλιασμένες,
με κατεβασμένο
κεφάλι κάθονται
Λιώνει ένα δακτυλίδι
χάνει το όνομα
στο καταδικασμένο
σκοτάδι!
Τίρανα 1989
Kristaq F. Shabani (Cristo)
“poesia
Traduzione dall’ albanese: Besnik Ismailati
Aleksandra Shabani W.P.S
“Il Polso dell dolore”
Autore: Kristaq F. Shabani
Tel. ++8465348
E-mail pegasi2003@yahoo.com kristaq_f_shabani@yahoo.com
***
“La dedico ai miei parenti, alla mia figlia, Alesandra (Majlinda), al mio figlio Arlind, alla
mia moglie Efrosini; ai miei genitori Fori ed Olga ed ai tutti altri miei amati i quali mi hanno stimato a correre da giovane
nel grandissimo mondo della poesia… Il mio unico fratello, Aleks, non vive piu“, ma il mio verso lo ricorda ed gli da“
vita, cosi come sa fare solo il verso… Altretanto la dedico ai tutti compatriotti ovunque si trovano… Auguro a
loro di combattere eroicamente, che abbassando al massimo i battiti del POLSO
DEL DOLORE mettondo al servizio l’intelligenca, la sapienza e la fantazia…
Ringrazio dal mio cuore la mia amica famigliare a Vicenza d’Italia,
Maria L.Vezzano, per l’aiuto dato e per il contributo umano…
Uomoni, vi amo sinceramente, percio“ mi incontro con voi…”.
L’Autore
SIPARIO
(PROLOGO)
Sempre mi ha inquietato il DOLORE DELL“UOMO… Cercavo di trovare il polso di quel dolore… Vedevo gli uomini che soffrire in tutto il corpo, anzi
anche nel pensiero! Il volto invecchiava piu“ presto dai dolori; nei volti giovani le grinze si delineavano. Nei loro occhi
l’Amarezza aveva construito il nido. Il nervosismo girandolava liberato per le strade. L’ira verso a se stesso
cercava il Laccio della Fuga... La sofferenza correva terrorizzata… Alla volonta“ dalle stanchezze gli tagliavano le
ali bronzati. La pazienza construira delle capanne di solitudine in qualche punto del bivio... La
scontentezza digrignava i denti e glielo dava alla minaccia,
la quale in segretezza scriveva nel "Diario della vita”.
Il raffredamento occupava con le alli giacciati gl’ infanti, i
minorenni. “Il tremore” era il ritornello della Canzone del Raffredamento…
L’Amore coperta con il velo…Il Sentimento sceso dalla sella del cavallo dello sposo… Il sorriso occupava il mezzo delle labbra…
La burla e le in rrecazioni dopo il murra La servile sembrava come una cagnolina birichina. Le banchonoti si contavano e suonavano
come le note della melodia del Dolore… Dove il POLSO che batte nel Petto del Dolore, che nell“ uomo con i suoi battiti
portava anche la speranza, ma nudo cosi come l’ aveva nata “la mama”…
Dove si trova questo polso, che batte e batte continuamente nella vita
dell“ uomo?…
L’ALFABETO DEL DOLORE
Sta-tue...
Bus-ti…
Monu-menti…
Manifesti…
Bande-ruole…
Ri-tratti…
nel Muro fatto
con le pietre del DOLORE!
Si’, si’, personalmente il Dolore:
Con il volto di –D,
Occhi che gli soffrono,
Labbra che le tremano,
Mani rachitiche, incapaci;
Il petto
una volta si respira forte
si e rimpieva di fiato
e qualche volta no…
Come una fisarmonica solo con due note:
“AH!… ed OH!”
Forse cosi“ sara“ il POLSO DEL DOLORE?…
PRISTINA, Bajram Curri, 1981
***
La crocevia,
come una guardia incapace delle strade,
getta il Laccio della Fuga dalle tentazioni…
Sente l’ultimo battito del giorno tragico,
il sangue scorre dai polsi tagliati…
Lettere complicati
nel “DIARIO DEL DOLRE”
getta:
La dopomezzanote ti appende,
La dopomezzanote ti prende…
Una civetta… piange nella sua lingua,
La crocevia si carambola,
la crocevia il cranio rompe,
Le lettere uccise si distribuiscono
nel corpo delle strade,
Le colleriche fregano le mani…
Gli etimologhi soffrirano…
Cro…ce…vi…a: il Soggetto del Dolore!…
Lliar “Kastelan” Girocastro, 1989
Il discorso diretto
Il pensiero deciso come uno storpio:
“Orologi senza lancette,
solo coi tic-tac rari,
cuore con un’ aorta
con poco sangue.
Giorni con le ore sonnolente…”
La lontananza non lo puo“
raggiungere.
La paura “si accarezza” come una Matrigna!
Podgoritza 1992
Abitante della tredicesima regione
La buraffa: la tredicesima regione dell’anima.
Richezza della buraffa: la parola puttana…,
abita in una piccola casa.
Di mattina e sera litiga con
gliedifici:
Gli insulta,
gli beffeggra,
gli tradisce in “fedelta“”,
la parola si sporca…
con tre note rumorose
rompe quattro ossa nella Dimostrazione della Maledizione
G…da
Il codice con quella storpia di tanto gioia
… ride!
Lliar 1991
…+…=
Cade il sogno
dalle maledizioni d’oro
+ si ostacola la mamma
dai suoi figli amati
= … Crespucolo velenoso
con dolore nei pori!
Girocastro 1992
I fermagli
La noia
mi afferra con i suoi fermagli,
(Sei fiore imprigionato…)
I suoi fermagli
ti bucano il petto!
(Un piu“grande dolore che piombato…)
Non sono fermagli di ferro,
sono fermagli dei sentimenti
che non germoliano
dai tali fermagli
chi ti salva ?…
Ura e Valbonės 1979
Machia
Nel prato della mia vita
hai messo un vaso di bucaneve,
con la tua piccola mano....
Da sola l’hai sradicata
nell profondo del anima
hai lasciato una macchia.
Ēajup 1969
Fuga
Al fratello Aleks
La strada per te’ e“
finita,
la candela ti si e“ accesa,
ampio nell’ anima
andasti di MATTINO…
Lo spechio della casa
si e fatto un ritratto…
Kuēovė 1991
Lontano
Le lacrime me gli hai date
negli
occhi azzurri…
Vicino al mezzogiorno
e“ caduta una stella gonfiata
dal cielo,
colpisce il POLSO DEL DOLORE
in un campanile orfano…
Derivician, Dropull 1987
Infuga
Rido dall’allegria
come
un gabbiano volante…
Batto le ali del sorriso
gli
ho visto l’occhio azzurro
nella retina costruisce la casina
della
infuga…
Kakavije 1997
Malinconica
L’anima afferrata
come una notte in buio!
Vieni, o Tempo della fuga,
in una bara di legno mi prendi…
Scoppia il lamento
dell perdono piu“ grande del MONDO
nelle camere dell’anima
si accende la CANDELA…
La candela accesa
con
la cera chiude i pori della respirazione.
Afflizione… afflizione… grande afflizione…
La
candela canta delle canzoni della fine,
l’afflizione si spoglia,
Io
nella mia anima metto un Eroglifo..
Girocastro 1991
Oltre ai poli
L’andatura soffre dai nervi
“bevo” delle pillole calmanti.
I gradi del dolore si aumentano:
“In un fiore sbocciato
petali della speranza e piante spinose!”
Girocastro, marzo 1997
Ghiacciato
Il raffredamento
ha occupato
il corpo ghiacciato,
ora
fiori
ghiacciati
cresce il corpo…
Cerco
RISCALDAMENTO
ma non lo trovo in nessun posto!
Kėllėz, marzo 1997
?
Il tempo manda dei gridi
dal dolore
della mitra,
un nano
e“ nato
a Mezzogiorno…
Il nano
e“ cresciuto
cosi presto
e che il Tempo diceva con se“ :
“Questo
nano, quando
ha compuito questi
anni?”
Christakis F. Sabani
Elegjia e
Ėngjėllit
Elegy
of the Angel
Pėrshpirtje pėr Panajot Kalahanin
A
memorial service to Panagiotis Kalahanis
Poetry
Μνημόσυνο
στον Παναγιώτη Καλαχανη
Translated into English by Vassiliki Kalahani
December 2006
“PEGASI”
Argyrokastro – Albania
The First poetic view
Maybe I know how to say my Feelings
in the way they’re expressed
to cast my eyes and in other places
that I can’t see in this terrestrial globe.
1.The eye-lashes
The angel eye-lashes for the Angel
The pasture of the souls…
Supported
on the eye lashes of the moon
she sheds her tears sweetly,
for the little, golden cap,
the Angelic one for the Angel,
and the rain of senses falls
upon the merry-merry grass
upon the letters that produce sketches,
on the dreaming calyx of a start,
on fruits that are red and bursting with ripeness,
from the season which in anxiousness
the human desires are to be fulfilled,
for the devilish future,
where all the sun is solemnly dressed
for athletic exercises to run about’
and the blooming comes and bursts out,
from everywhere within and without
the pasture of the souls…
and the thoughts just start to dance
from the blossoming of the flowers…
2.
The moon
The queen
The nymphs of mourning
Oh, my Gad, what cries of poetry
that open the masts of boat.
The stop the fury of the waves in the Aegean Sea!
The moon sends the missionaries, the holy apostles,
to sit upon the aortia of the heart
of a queen,
to say something about the heart that has lett…
the nymphs of mourning escort her
on this reciting of the soul…
Beyond the tall masts
the islands increase their loneliness…
From an un programmed escape
the waves and the beach
ery for
a body that has drowned…
The sun takes off the cloak of light
and wears the one of Respect…
Can a quickened escape be obstructed?
The Oratory of the soul…
Words have left the nymphs!
The nymphs are now speechless
They are frozen and left
in the moulds of an elegy.
3. A song
with a rythm of revival,
a song full of tears,
with tars that incite…
Oh, escape in a hurry,
for a beautiful off – spring
with a tomorrow like a cypress- tree…
You stayed in temple
that
plans the revival of the ones,
that have gone away
with the rhythm of renaissance.
Song with eye- lashes full of tears
with tears that incite…
the ones that have gone away
are in consideration now
and they have left behind them
words full of marble…
It comes and quickly leaves,
leaving a contruction in the vastness of the Sky
and the pictures face divided into similarities…
Two words of retuning
drawn in the odium of the Sky.
A miracle it becomes and it takes the forum
of the heavenly bow
and with so many colours …
that turn the horizon into pink
and give birth to intellectuals,
suppliers of continuity,
and the steps of Time and the World
in
seasons of originality become productive,
The tear that incites in the open – views
of nature,
that take
your mind,
and the sources of life begin from forgotten planets
to discover something at least.
Other universes are presented
in dreams with signs of hieroglyphs.
4. In a golden cry
and an unheard melody.
How does it happen with angels that have left
that have been taken quickly to villas of Gods,
so to turn them back once and a while
among strange human existances
that kiss me like Gods
and sing like the Gods
in such a melodic voice?!…
How are the Gods to us that have left
turned to a body full of tears
in a marble –like recollection
and a head made of marble…
they look so strangely
with eyes so blue like the sea
they leave the “marbles” alone
for roses and carnations of freshness’
the people of the heart see them
as them send them flower- bouquets
full of freshness’
they feel that their love
has never withered,
green it is like hope,
as the endless love of the mother,
only for these distinguishing colours
do they look like fir- trees!
They leave and ascend to the skies
taking saying farewell to words
the warm words of the soul,
soch as love, remembrance and merriness…
The bells of the great resurrections ring happily
in tears full
of gold
and in a melody
unheard.
The tear
holds the Moon in its hands’
The group of the devine birds
fly in a strange orbit
where the
melodic twittering
is heard in a new, heavenly form…
The queen embroids thoughts
in an ink bottle,
as if upon a nylon surface
where the colours revive the world
into movements that don’t have any pauses
but create colour reflexes
and words,
speechessly warm of the heart,
where
the letters are in pain
for the suffering of the union
and again they give a body
like summits that ascend high in the skies,
like a choir
The
most greatest choir of perpetuation!
5.The most magnificent act of revival
is being interpreted
The Wind Aiolos gives a command to the king
to gather the letters
P+A+ N+
A+ J+ O+ T+ I+ S
in the vastness of the blueness
and every heavenly letter
looks like
a fountain
that continually brings pain,
glory, this present time, angelic feelings’
the flurescence of the iris…
In the vastuess of the skies
queen Vassiliki stays dazzled
with this wonderful returning
in an unforgettable background
with a very luminous company
that gives the symphony
of an un
known musician
that unexpectedly came
with a very deep talent
that leaves
all the other musicians behind , speechless
the
most well- known of the times
stained with invitations, spectacles,
open and closed applauses,
competitions full of victories…
This act is interpreted
as the most magnificent one of resurrection
of a person that was cut off
by a visit to a temple
of adoration and love towards Devine Resurrection.
6. Queen Vassiliki
looks like Holy Mary
in her hands she holds Panagioti
as Holy Mary held Christ…
Queen Vassiliki
looks more beautiful to me today
from all the queens-nymphs
maybe with courage I soy she’s the most
wisest
that interprets the revival
of the
time of the musical pentagram 4/4 … (for quarters)
People, adorers of orphanage:
Queen
Vassiliki
looks like Holy Mary
in her hands she holds Panagioti
as Holy Mary held Christ…
(Is this a surpass of that symbolization:!)
The birds of God
thrush their beautiful, multi- coloured wings
and the choir of the melody
conquers the vast open Space.
7. High above again
very close to the mother of temples…
The angel comes out of the temple
the day holds the hours in its hands
the hours, bouquets of flowers like a bible
Queen Vassiliki clenches her son in this devine
icon
that becomes alive and makes a portrait
and her son lives again
he kisses the queen on her cheeks
like a son grown up in angelic rooms
he
touches her…
She’s surprised…
How do the Gods do this so naturally;
They light up life and logic
they turn off and the Angel courageously
from the
embrace -icon of the mother
and they notify the Skies…
In all the languages of the world
a retrain is repeated:
High and above
very close to the mother of temples…
8.
The tear and the word say:
Panagiotis is coming- in the Morning
to Corinth that’s
caressed by the Isthmus!…
The tear says:
“Why didn’t you stay on Earth
you, you beautiful bouquet of flowers?”
The tear says:
“ Should this soul burst out that was so
famous?”
The
tear says:
“Shouldn’t
this mind of birth
mix architecture
so to re-create beauty?”
the tear says:
“Can a mother become silent
with a departure so, sudden and uneasy?”
The tear says:
”To these kind of queens- a name
they most give, a gift
a palm of happiness full of flowers…
The word says:
“A mother can’ be consolidated
so quickly and in a hurry
let it be for her child
that is
being transformed into an angel…”
The word says:
“Panagiotis is coming- in the Morning
to Corinth that’s
caressed by the Isthmus!
Panagiotis is coming
A meal of dreams to Krines…
A nightingale sits on a young shot
where germination finds him again
on the same green circle
with leaves and branches
Panagiotis
is coming –
At night again a dream
for the
hearts that are waiting!”
The place fills with pictures,
concerts, with the voice, the very Sweetest,
of the Terrestrial Globe…
”P-a-n-a-g-I-o-t-i-s!”
A vision that’s leaving again
a
time of changing seasons
queen Vassiliki gathers
poetic nectar
it
remains for the Terrestrial Globe
to see
the signs on the horizon….
What’s happening to the Terrestrial Globe
that’s swirling around in our dreams?!
9.
We are another Continent, independent
than the one we’re breathing in…
Queen,
you gave birth (to a child) so to become peaceful
not only with yourself
but to
give peace to other men and women,
you gave birth (to a child) to deliver a distinguishing
light
a flaming white light-
that other women cant’t do
as much as they try
because
in your heart Literature lives
like greeness…
We live in this Continent
but we’re another, independent (Continent)
than the one we’re breathing in,
and the system of universal light
and whatever else
is like a tale , a myth (to us).
We have our sun,
our moon,
an dour metric system,
our deep – green forests in
unimaginable dreams
we haven’t got seas…
but oceans of soul!
That’s why this memorial service echoes
and only the spiritual people hear it,
the humanists
that ring the bells of respect
they listen silently…
but in deep emotion do the heavenly temples hear…
We have no need for compasses
we feel each other’s breath:
dozens of whips with the sun and the moon
we have the need for eachother
as we certainly have the need for this breath.
10.
A
new position for the Great People of the World…
Come, today the soul, itself, is giving a concert
Come, take your positions
in the Second resurrection of Angel!
It isn’t an invention, spread with rose-
cream
and underneath the
cream (exists) a pazzling sphynx…
For the first time you will see true Resurrection
For
which we have held hope for so long,
and the
sun that leaves its rays in a position
that earlier hadn’t been seen by us…
A new position for Great People of the Earth…
Roses and wishes planted
in the vastness of the sky,
and happiness, exultation,
burst like fire- crackers
oh, they shine…
The trees
don’t expect heat for blooming,
they blossom in the twinkling of the eye
with words of divinity!
We, the people on Earth say it’s a Mystery!
But the people in the Skies are so accustomed
to it,
with so much blossoming…
they just call it ‘Blossoming of the Angels’
Come, for today the soul itself is giving a recital!
11.
They ascended to the wedding atmosphere of the Angels
I saw an outburst of nature
as she kneeled kissed the photon the marble
and the fragrance of flowers
as she felt them from afar
suddenly I was astonished:
the photograph came to life
in bones and flesh,
and it was He, yes only He,
who was taken by the temple.
Now, it seems, he comes in and out of the Temple!
I heard the tick-tack that interpreted
the symphony of the senses
and the queen with her King
that are rejoicing as a couple…
Has a miracle like this ever happened so greater
in this World:…-
Come, my sweet bride, come up here! –
I’ve come, Panagioti!
And both of them held by the hand,
ascended the wedding atmosphere of the Angels…
And the tear lost its shape…
All the tears are gone…
The second poetic view
E verything has been said
And the letters in all the languages of the World
Remained in similarity
with appoint of punctuation, and again a comma…
so the cleverness of continuity
will say everything once more…
Argyrokastro, Albania
August- September 2006
Kristaq F. Shabani
Elegjia e
engjėllit
Pėrshpirtje pėr Panajot Kalahanin
poemth
Syri i parė poetik
Ndoshta di ta shpreh ndjenjėn time
ashtu siē shprehet;
shikimin ta hedh dhe nė anėt
qė nuk e kundroj dot Globin!
1. Qerpikėt
Ėngjėllorja pėr Ėngjėllin
Livadhi i shpirtrave...
E mbėshtetur
mbi qerpikėt e hėnės
loton ėmbėl pėr kapakun e florinjtė
Ėngjėllorja pėr Ėngjėllin
dhe shirat e ndjenjave bien
mbi barin e harlisur,
mbi shkronjat
qė prodhojnė skica,
mbi konturin e ėndėrruar pėr njė rinisje,
mbi frutet e tejkuqura e tejpjekura
nga stina e nxitur,
mbi plotimin e dėshirave njerėzore,
mbi ardhmėrinė e shejtanizuar,
ku dielli i tėrė i veshur
pėr lėvizje atletike vrapon;
shpėrthejnė lulimet,
anė e kėnd livadhit tė shpirtrave...
korsitė mendimore valėzojnė
nga shpėrthimet e ēeljeve….
2. Hėna
Mbretėresha
Nimfat - vajtoca
O Zot, ē’qarje me poetizėm,
qė hap velat e njė anije
dhe ndalon tėrbimin e dallgėve tė Egjeut!
Hėna dėrgon misionarėt
tė ulen nė aortat e kraharorit
tė njė mbretėreshe
nė ligjėrim pėr njė zemėr tė ikur...
E shoqėrojnė nimfat - vajtoca
nė kėtė ligjėrim shpirti...
tutje direkėve tė harlisur....
Ishujt e shtojnė vetminė
nga njė ikje e paprogramuar
dallga dhe bregu
ligjėrojnė njė trup tė mbytur...
Dielli heq veladonin e Dritės
vesh
atė tė Nderimit…
A mund tė pengohet ikje e nxitur?!
Retorizėm shpirti…
Nimfave u a ka ikur e folura!
Nimfat e memecuara,
tė akullzuara nė trajta elegjish.
3. Njė kėngė
me ritėm ringjalljeje,
kėngė e lotuar me lot qėndisur…
O ikje e nxitur
pėr njė filiz tė bukuruar,
me tė nesėrme qipariz...
Mbete te njė tempull
qė ngjiz ringjalljen e tė ikurve
dhe dytėsisht kėndohet njė kėngė
me ritėm ringjalljeje,
(Kėngė qerpiklotuar
me lot qėndisur…
habiten tė gjithė tė ikurit
dhe lėshojnė fjalė mermeri…)
Vjen dhe ikėn shpejtėsisht
duke lėnė strukturėn nė hapėsirėn qiellore
dhe fizionominė e ndarėsuar nė ngjasje....
Dy fjalė rikthimi
tė pikturuar nė odeonin qiellor
Po ndodh ēudia duke marrė formė ylberore
dhe ngjyrime po tė tilla,…
pėrflakin
horizontet
qė lindin inteligjentėt
ushqyes
tė vijueshmėrisė
dhe ecjeve tė Kohės dhe Botės
nė stina tė mirėfillta prodhuese.
Qėndiset loti nė panoramat natyrore
qė tė marrin mendjen
dhe nisen burimete jetės nga Planetet e harruara,
paēka nga pėrpjekjet e anijeve kozmike
pėr tė zbuluar tė paktėn njė fije.
Universet e tjera shfaqen
nė ėndrra me shenjė heroglifesh.
4. Nė njė lotėzim tė artė
dhe nė njė melodi tė padėgjuar
Si ndodh kėshtu me Ėngjėjt e ikur,
tė marrė shpejtėsisht nė vila Perėndish ,
pėr t’i kthyer herė pas herė
nė tokėsorė tė ēuditshėm,
qė puthin perėndishėm
dhe kėndojnė po perėndishėm
me njė zė kaq melodik?!
Si qenkan Perėndorėt e ikur
dhe tė kthyer nė trup loti,
nė pėrkujtim mermeror,
e krye tė mermertė,
qė vėshtrojnė ēuditshėm
me sy tė
kaltėr detėsorė
i
lėnė “mermerėt” vetėm
pėr trandafila
dhe karafilė tė freskėt;
i kundrojnė njerėzit e zemrės
tek u ēojnė tufa tė freskėta;
ndjejnė qė dashuria e tyre
ėshtė e pavyshkėshme,
e gjelbėr si shpresa,
si dashuria e pashtershme e nėnės,
vetėm nė kėto cilėsi
ngjasojnė me koniferet!
Ikin dhe ngjiten pėr nė qiell,
marrin
dhe pėrcjellin fjalėsinė
e ngrohtė tė shpirtit
dashurinė, kujtesėn dhe lodrimin…
Bien kambanat e ringjalljeve tė mėdha
Nė njė lotėzim tė artė
dhe nė njė melodi tė padėgjuar.
Hėnėn e mban loti nė duar.
Ansamblet e zogjve perėndorė
fluturojnė nė trajektore tė habitshme
qė cicėrimi melodik
del nė njė kupore tė re qiellore…
Mbretėresha qėndis mendimet
nė skrivani shkrimi,
si nė njė najlon,
ku ngjyrėzimet shpirtėzojnė
botėn me lėvizje
qė nuk stacionojnė,
por prodhojnė reflekse ngjyrore
dhe fjalė tė pathėna ngrohėse shpirti,
ku gėrmat vuajnė nga dhimbja e bashkimit
dhe pėrsėri shtatzohen
si maja tė ngritura lartėsisht nėpėr qiejt,
duke koruar
nė Korin mė tė Madh tė Pėrjetėsimit!
5. Interpretohet akti
mė i madhėrishėm i ringjalljes
Eoli jep urdhėr mbreti
pėr tė mbledhur gėmat :
P
+A+ N+ A+ J+ O+ T
nė hapėsirėn
e kaltėruar
dhe ēdo gėrmė qiellore
i ngjan njė fontane
qė vazhdimisht prodhon mall,
shkėlqim, prezencė, ėngjėllim,
vezullim tė ylbertė…
Nė hapėsirėn qiellore
mbretėresha Vasiliqi mrekullohet
nga ky kthim i habitshėm
nė njė kontur mosharrues
me njė shoqėrim dritėsimi
qė jep njė simfoni
tė njė kompozitori tė panjohur
ardhur beftas,
por thellėsisht tė talentuar
qė shtang grupkompozitorėt
mė tė njohur tė kohėrave
tė lyera me sfida, binokle,
duartrokitje tė hapura dhe tė mbyllura,
konkurrues dhe fitues …
Interpretohet akti
mė i madhėrishėm i ringjalljes
tė njė njeriu tė ndėrprerė
nga vizita nė njė tempull
adhurimi ringjalljeje.
6. Mbretėresha Vasiliqi
ngjan me Shėn Marinė
mban nė duar Panajotin
sikundėr ajo Jesuzin...
Mbretėresha Vasiliqi
mė ngjan
sot mė e bukur
se tė gjitha mbretėreshat - nimfa,
ndoshta me guxim e them mė e menēura,
qė interpreton ringjalljen
nė kohėn e pentagramit muzikor 4/4....
Njerėz, adhurues tė jetimit:
Mbretėresha Vasiliqi
ngjan me Shėn Marinė,
mban nė duar Panajotin
sikundėr ajo Jesuzin...
(Mos ndoshta tejkalim simbolizimi?!)
Zogjtė perėndorė
pėrplasin flatrat e bukura shumėngjyrore
dhe korimi i melodive pushton hapėsirat.
7. Lart dhe pėrsėri
shumė afėr nėnės dhe tempujve…
Ėngjėllori del nga tempulli,
dita mban nė dorė orėt,
orėt buqetėzim
lulesh biblike,
qė shpėrndajnė aromė
tė kėndshme nė eter.
Mbretėresha Vasiliqi shtrėngon
tė birin nė ikonėn ēuditbėrėse
qė ngjall e portretizon
dhe i biri i saj gjallohet,
e puth mbretėreshėn nė faqe,
si bir i rritur nė dhoma ėngjėllore.
E prek,...
Befasohet,...
Si veprojnė Perėnditė kaq natyrshėm?
Ndezin jetėn dhe arsyen,
fikin e rindezin yjet
pastaj guximshėm e marrin Ėngjėllin
prej ikonės krahėror tė nėnės
dhe lajmėrojnė qiejt…
Nė tė gjitha gjuhėt e botės
pėrsėritet njė refren :
Lart dhe pėrsėri
shumė afėr nėnės dhe tempujve…
8. Loti dhe Fjala thonė:
“Po vjen Panajoti - Mėngjes
nė Korinth qė pėrkėdhelet nga istmi!…
Loti thotė:
“Pse nuk qėndrove nė tokė,
o buqetė e bukur?
Loti thotė:
“A duhet tė lotonin
kėta sy kaq tė bukur?“
Loti thotė:
“A duhet tė pėlciste ky shpirt
kaq i ndier?”
Loti thotė:
“A duhet tė ngatėrronte
arkitekturėn
kjo mendje e lindur
pėr tė rikrijuar bukurinė?”
Loti thotė:
“A mund tė qetėsohet
njė nėnė pėr njė ikje tė nxituar?”
Fjala thotė:
” Mbretėreshave tė tilla – emėr
duhet t’u falet veē gazmim petalor…”
Fjala thotė:
”Nuk ngushėllohet shpejt e shpejt,
rrėmbimthi njė nėnė,
paēka se fėmija e saj
shėndėrrohet nė engjėll…”
Fjala thotė:
“Po vjen Panajoti - Mėngjes
nė Korinth qė pėrkdhelet nga njė istmi!…
Po vjen Panajoti-
Drekė ėndrrash nė Krines,…
Njė bilbil ulet nė njė degė filiz
qė vegjetacionet e rigjejnė
nė tė njėjtin cikėl tė bleruar
me gjethe- gjetheza
“Po vjen Panajoti –
Mbrėmje nė rigjetje ėndrre
nė zemrat qė presin!”
Mbushet vendi me imazhe
qė koncertojnė me zėrin
mė
tė ėmbėl tė Globit:
“Pa+na+jot!
Fanitesh dhe ēfanitesh
nė njė kohė ndėrrim stinash,
nektarin poetik
mbledh Mbretėresha Vasiliqi,
Globi
mbetet nė njohjen
e pikave tė horizontit ?
Ē’ndodh me Globin,
qė rrotullohėt nėpėr ėndrra ?!
9. Jemi kontinent tjetėr i pavarur
nga ky qė frymėmarrin
Mbretėreshė,
ti linde tė qetėsosh jo vetėm veten,
por dhe tė tjerėt dhe tė tjerat,
linde tė pėrhapėsh njė dritė karakteristike
inkandeshente,
qė s’e prodhojnė
sa do tė mundohen femrat e tjera,
pasi nė shpirtin tėnd bleron Letėrsia…
Nė banojnė
nė kėtė kontinent,
por jemi kontinent tjetėr i pavarur
nga ky qė frymėmarrin
dhe sistemi i ndriēimit universal
e gjithēka tjetėr
ėshtė
pėrrallor.
Kemi
diellin tonė,
hėnėn tonė
dhe sistemin tonė matės,
pyjet tona tė bleruara
me ėndrra tė paimagjinueshme ;
ne s’kemi dete,
por oqeane shpirti,
ndaj pėrshpirtja ushton
dhe e dėgjojnė vetėm shpirtėrorėt,
humanėt
po u bien kambanavetė nderimit
e dėgjojnė tė heshtur,
por
emocionalish tempujt qiellorė...
Ne s’kemi nevojė pėr busulla orientimi,
ia
ndjejmėnjeri- tjetrit frymėmarrjen:
dhjetra hostenė me diell dhe me hėnė,
ne kemi nevojė ėpr njėri – tjetrin,
siē
kemi nevojė pėr frymėmarrjen
10. Njė vendosje e re e tė Mėdhenjve tė Universit….
Ejani, jep sot koncert vetė shpirti!
Ejani, merrni pjesė
nė Ringjalljen e Dytė tė njė Ėngjėlli!
Nuk ėshtė shpikje e lyer me krem tė trėndafiltė
dhe nėn tė njė “sfidė” enigme …
Pėr herė tė parė do tė shihni Ngjalljen
qė aq shumė e kemi shpresuar dhe Diellin
duke lėshuar
rrezet nė njė pozicion
tė
pakėndvėshtruar mė parė…
Njė
vendosje e re e tė Mėdhenjve tė Universit….
Trėndafilė dhe Urime tė mbjella
nė hapėsirė qielli
dhe gėzimi, hareja
shpėrthejnė
si fishekzarre,
ndriēojnė…
Pemėt nuk presin temperaturėn e shpėrthimit,
ēelin
sa hap e mbyll sytė me fjalė perėndish!
Ēudi, e quajmė ne tė Tokės,
ata tė Qiellin janė mėsuar
me kėtė lloj shpėrthimi,
qė quhet “Shpėrthim Ėngjėjsh”
Ejani, jep sot koncert vetė shpirti!
11. U ngjitėn nė atmosferėn martesore tė Ėngjėjve
E pashė njė shpėrthesė natyre
tek
pėkulej dhe puthte fotografinė nė mermer
dhe aroma e luleve ndjehej nga larg,
papritmas u befasova:
fotografia
u gjallua,
u mishėzua
dhe ishte Ai, po, po vetė Ai
qė e mori Tempulli.
Tashmė si duket hyn dhe del nga Tempulli!
Dėgjoja tik- taket
qė
interpretonin simfoninė e ndjenjės
dhe Mbretėrshėn me Mbretin e saj
tek
i gėzoheshin ēiftit…
Kishte ndodhur ndoshta ēudia
mė e madhe e parė nė Botė:
“Eja,
nusja ime e ėmbėl, eja lart…“
“Erdha, Panajot!“
dhe tė dy tė pushtuar
u ngjitėn nė atmosferėn martesore tė Ėngjėjve.
Loti humbi trajtėn.
Syri i dytė poetik
U thanė tė gjitha
dhe shkronjat nė tė gjitha gjuhėt e Botės
mbetėn nė ngjasim
me njė shėnjė prapė se prapė presje…
pėr ta rithėnė menēuria e vijimit.
Gjirokastėr, Albania, gusht- shtator 2006
Pjesėmarrje nė tė gjithė konkurset e Botės,
ku nėnat homazhojnė pėr bijtė e tyre tė kthyer nė ėngjėj.
E qendėrzuar znj. Vasiliqi Kalahani e kuruar dhimbshėm nga Mjekėsia letrare
Μνημόσυνο
στον Παναγιώτη Καλαχανη
Χριστάκι
Φ. Σιαμπάνη
Μνημόσυνο
στον Παναγιώτη Καλαχανη
Το
πρώτο ποιητικό βλέμα
Ίσως ξέρω να πω το αίσθημά
μου
έτσι όπως εκφράζεται
τo βλέμα
να ρίξω και σε μέρη
που δεν μπορώ να’
θωρώ την Υδρόγειο!
1.Το
ματόκλαδα
Τ’Αγγελικό
για τον ‘Αγγελο
Το λιβάδι των ψυχών…
Στηριγμένη
στα ματόκλαδα
του φεγγαριού
δακρύζει γλυκά για
το χρύσο καπάκι
τ’ Αγγελικό για τον
Άγγελο
και η βροχή
τον αισθήσεων πέφτει
στο ξεφουντωμένο
χόρτο,
στα γράμματα που παράγουν
σκίτσα,
στον ονειρεμένο κάλυκα
για ένα ξεκίνημα,
σε φρούτα ολοκόκκινα
και παραγινομένα,
απ’ την εποχή που βιαστικά
θε να εκπληρώσει τους
ανθρώπινους πόθους,
για το διαβολεμένο
μέλλον,
όπου όλος ο ήλιος ντυμένος
για αθλητικές ασκήσεις
τρέχει
ξεσπούν τ’ ανθίσματα,
απ’ ολούθε στο λιβάδι
των ψυχών…
κι οι σκέψεις ξεκινούν,
χορεύουν,
απ’ το μπουμπούκιασμα
των λουλουδιών…
2.
Το φεγγάρι
Η βασίλισσα
Οι νύμφες μοιρολογίστρες
Ω, Θεέ μου, τι κλάμα όλο
ποίηση,
που τα πανιά ενός πλοίου
ανοίγει
και σταματά τη λύσσα
τον κυμάτων του Αιγαίου.
Το φεγγάρι στέλνει
τους ιεραπόστολους
να καθίσουν στις αορτές
του στήθους
μιας βασίλισσας
να πουν κάτι για μια
καρδία που έφυγε…
Οι νύμφες- μοιρολογίστρες
την συνοδεύουν
σ’ αυτήν την απαγγελία
της ψυχής…
Πέρα απ’ τα ψηλά κατάρτια…
τη μοναξιά τους αυξάνουν
τα νησιά
απ’ μια απρογραμμάτιστη
ψυχή,
το κύμα ‘ κι η’ παραλία
κλαίνε ένα σώμα πνιγμένο…
Ο ήλιος βγάζει τον
μαντύα του Φωτός
ντύνει εκείνον του
Σεβασμού…
Μπορεί να εμποδιστεί
μια βιαστική φυγή;!
Ρητορεία της
ψυχής…
Στις νύμφες έφυγε η
λαλιά!
Οι νύμφες οι άλαλες
παγωμένες σε μορφές
ελεγείου.
3.
Έva τραγούδι
με ρυθμό αναζωογόνησης,
τραγούδι δακρυσμένο,
με κεντισμένο δάκρυ…
Ω, φυγή βιαστική
για ένα όμορφο
βλαστάρι,
με ένα κυπαρισσένιο
αύριο.
Έμεινες σ’ έναν
ναό
που σοφίζεται
των φευγάτων το ξαναζωντάνεμα
και με διφωνία
τραγουδιέται ένα τραγούδι
με αναγέννησης
ρυθμό,
Τραγούδι με δακρυσμένες
βλεφαρίδες
με κεντισμένο
δάκρυ…
όλοι οι φευγάτοι
απορούν
κι αφήνουν μαρμάρινα
λόγια… )
Έρχεται και γρήγορα
φεύγει
αφήνοντας τη δομή
στο αχανές του ουρανού
και τη
φυσιογνωμία χωρισμένη
σε ομοιότητες…
Δυο λέξεις επιστροφής
ζωγραφισμένες
στο ωδείο τ’ ουρανού,
θαύμα γίνεται
και παίρνει τη μορφή
τ’ ουράνιου τόξου,
και με
τέτοιους χρωματισμούς…
που ροδίζουν τους
ορίζοντες
και γεννούν διανοούμενους
τροφοδότες της
συνέχειας
και τα βαδίσματα
του Καιρού και του Κόσμου
σε εποχές πρωτότυπες,
παραγωγικές.
Το δάκρυ κεντισμένο
σε πανοράματα της φύσης
που σου παίρνουν
το μυαλό,
και ξεκινούν οι
πηγές της ζωής
από ξεχασμένους
πλανήτες,
έστω κι απ’ τις
προσπάθειες των διαστημοπλοίων
να ανακαλύψουν
τουλάχιστον κάτι.
Σύμπαντα άλλα παρουσιάζονται
σε όνειρα με ιερογλυφικά
σημάδια.
4.
Σ’
ένα χρυσαφένιο δάκρυσμα
και σε μια ανήκουστη μελωδία.
Πώς συμβαίνει
έτσι με τους Αγγέλλους
που φεύγουν,
που τους πήραν στα
γρήγορα
σε βίλες θεών,
για να τους γυρίσει
πότε - πότε
σε παράξενους γήινους
που φιλούν
με σαν Θεοί
και τραγουδούν το ίδιο
σαν θεοί
με μια τόσο μελωδική
φωνή;!
Πως μας είναι οι θεοί
που’ χου φύγει,
και γυρισμένοι
σε σώμα όλο δάκρυ,
σε μια μαρμάρινη ανάμνηση
και κεφαλή μαρμάρινη,
που παράξενα κοιτάζουν
με μάτια γαλανά, θαλασσινά
αφήνουν τα «μάρμαρα»
μόνα
για τριαντάφυλλα και
γαρίφαλα φρέσκα
τους θωρούν οι άνθρωποι
της καρδιάς
σαν τους στέλνουν φρέσκε
ανθοδέσμες
αισθάνονται πως η αγάπη
τους
ποτέ δεν είναι μαραμένη,
πράσινη σαν η ελπίδα,
σαν η αστείρευτη αγάπη
της μάνας,
μόνο μ’ αυτά τα γνώρισματα
μοιάζουν με τα κωνοφόρα!
Φεύγουν κι ανεβαίνουν
στον ουρανό
παίρνουν και προβοδίζουν
τα λόγια
τα θερμά της ψυχής
τη αγάπη, τη θύμηση
και την ευθυμία…
Χτυπάν οι καμπάνες
των μεγάλων αναστάσεων
Σε ένα χρυσαφένιο δάκρυσμα
και σε μια μελωδία
ανήκουστη.
Το δάκρυ κρατά το Φεγγάρι
στα χέρια.
Το συγκρότημα των θε
ι κών πουλιών
πετούν σε μια παράξενη
τροχιά
που το μελωδικό τετέρισμα
ακούγεται σε μια νέα
ουράνια μορφή…
Η βασίλισσα κεντάει
σκέψεις
μέσα σε μελανοδοχείο,
σαν πάνω σ’ ένα ναύλον,
όπου οι χρωματισμοί
ζωογονούν
τον κόσμο σε κινήσεις
που δεν σταθμεύουν,
αλλά δημιουργούν χρωματιστικά
αντανακλαστικά και
λέξεις,
ανείπωτες θερμές της
ψυχής,
όπου τα γράμματα υποφέρουν
απ’ τον πόνο της ένωσης,
και πάλι δίνουν σώμα
σαν κορυφές που ανεβαίνουν
ψηλά
στους ουρανούς,
σαν σε χορωδία
Στην πιο μεγάλη χορωδία
της διαιώνισης!
5.
Ερνηνεύεται
η πιο
μεγαλοπρεπής πράξη,
της αναζωογόνησης
Ο Αίολος στο Βασιλιά
δίνει διαταγή
για να μαζέψει
τα γράμματα:
Π + Α +Ν +Α +Γ + Ω +Τ +Η +Σ
στο αχανές το γαλανό
και κάθε ουράνιο γράμμα
μοιάζει σα σιντριβάνι
που συνέχεια πόνο φέρνει,
λαμπρότητα, το παρόν,
αγγελικότητα,
φεγγοβολιά της ίριδας…
Στο αχανές το ουράνιο
η Βασίλισσα
Βασιλική μένει έκθαμβη
απ’ αυτό το θαυμάσιο
γυρισμό
σ’ ένα αξέχαστο
φόντο
με μια φεγγοβόλα συνοδεία
που δίνει μια συμφωνία
ενός αγνώστου μουσουργού
που απρόοπτα ήρθε
μ’ ένα βαθύ
ταλέντο
που αφήνει άναυδους
όλους τους μουσουργούς,
τους πιο γνωστούς
των καιρών
κυλιδομένους με προκλήσεις, δίοπτρα,
ανοιχτά και κλειστά
χειροκροτήματα,
συναγωνιστικούς και
νικηφόρους…
Ερμηνεύεται η πράξη
η πιο μελειώδης της
ανάστασης,
ενός ανθρώπου που ξεκόπηκε
απ’ την επίσκεψη σ’
ένα τέμενος
λατρείας της ανάστασης.
6.
Η Βασίλισσα Βασιλική
μοιάζει
με την Οσία Μαρία
στα
χέρια της κρατά τον Παναγιώτη
όπως εκείνη τον Ιησού…
Η Βασίλισσα Βασιλική
σήμερα μου φαίνεται
πιο όμορφη
από όλες τις
βασίλισσες- νύμφες
ίσως με θάρρος λέω
η πιο συνετή,
που ερμηνεύει την αναζωογόνηση
στο χρόνο του μουσικοί
πενταγράμμου 4/4
«Άνθρωποι λάτρες της
ορφάνιας:
Η Βασίλισσα Βασιλική
μοιάζει με την Οσία
Μαρία
στα χέρια της κράτα
τον Παναγιώτη
όπως εκείνη τον Ιησού…
(Μήπως είναι ξεπέρασμα
του συμβολισμού;!)
Τα πουλιά του θεού
χτυπούν τις όμορφες,
πολύχρωμες φτερούγες
και η χορωδεία
της μελοδίας καταχτά το διάστημα.
7.
Ψηλά και πάλι πολύ
κοντά
στη μάνα των νάων…
Τα’ αγγελούδι βγαίνει
απ’ το ναό
η μέρα στα χέρια κρατά
τις ώρες,
οι ώρες ανθοδέσμες
βιβλικές,
που σκορπίζουν άρωμα
ευχάριστο στον αιθέρα.
Η βασίλισσα βασιλική
σφίγγει
το γιο στη
θαυματουργή εικόνα
που ζωντανεύει και
κάνει πορτρέτο
κι ο γιος της ξαναζεί,
φιλάει την βασίλισσα
στο μάγουλο
σαν γιος μεγαλομένος
σε αγγελικά δωμάτια.
Την αγγίζει,…
Αιφνιδιάζεται, …
Πώς το κάνουν οι Θεοί,
τόσο φυσικά;
Ανάβουν τη ζωή και
τη λογικά,
σβήνουν κι ανάβουν
ξανά τ’ αστέρια
μετά με θάρρος παίρνουν
τον Άγγελον
απ’ την αγκαλιά – εικόνα
της μάνας
και ειδοποιούν τους
ουρανούς…
σ’ όλες τις γλώσσες
του Κόσμου
επαναλαμβάνεται ένα
ρεφρέν:
Ψηλά και πάλι
πολύ κοντά στη μάνα
των ναών…
8.Το
δάκρυ κι λόγος λένε:
«Ο
Παναγιώτης έρχεται – Πρωί
στη
Κόρινθο που χαϊδεύεται
απ’ τον Ισθμό!…»
Το δάκρυ λέει:
«Γιατί δεν έμεινες
στη Γη,
εσύ, όμορφο
μπουκέτο;
Το δάκρυ λέει:
«Πρέπει τάχα να δάκρυζαν
αυτά τα όμορφα ματιά;»
Το δάκρυ λέει:
« Έπρεπε να
σκάσει αυτή η ψυχή
η τόσο ξακουστή;»
Το δάκρυ λέει:
« Έπρεπε να
ανακάτευε
την αρχιτεκτονική
τούτος ο γεννημένος
νους
για να αναδημιουργήσει
την ομορφιά;»
Το δάκρυ λέει:
«Μπορεί να ησυχάσει
μια μάνα για μια βιαστική
φυγή;»
Ο λόγος λέει:
«Σε τέτοιες βασίλισσες-
όνομα
πρέπει να χαρίσουν
ανθισμένη χαρά…»
Ο λόγος λέει:
« Δεν παρηγοριέται τόσο γρήγορα
βιαστικά μια μάνα,
ας είναι που το παιδί της
μετατρέπεται σε άγγελο…»
Ο λόγος λέει:
«Ο Παναγιώτης έρχεται
– πρωί
στην Κόρινθο, που χαϊδεύεται
απ’ έναν Ισθμό!
Ο Παναγιώτης έρχεται-
Ρεύμα ονείρων στης
Κρίνες…,
Ένα αηδόνι
κάθεται πάνω σ’ ένα βλαστάρι,
που η βλάστηση τον
ξαναβρίσκουν
στον ίδιο πράσινο κύκλο
με φύλλα και φυλλαράκια,
‘Ο Παναγιώτης έρχεται
-
βράδυ πάλι ένα όνειρο
στις καρδιές που περιμένουν!»
Γεμίζει ο τόπος με
εικόνες
με συναυλίες με τη
φωνή
την πιο γλυκιά της
Υδρογείου:
«Π -α- ν- α- γ - ί- ω - τη
Μια οπτασία που ξαναφεύγει
σ’ έναν καιρό αλλαγής
εποχών
το ποιητικό
νέκταρ
μαζεύει η βασίλισσα
Βασιλική,
η Υδρόγειος μένει να γνωρίσουμε
τα σημεία του ορίζοντα;
Τι συμβαίνει με την
Υδρόγειο,
που στριφογυρίζει
μέσα στα όνειρα;
9.
Είμαστε άλλη Ήπειρος
ανεξάρτητη
απ’ αυτήν που ανασαίνουμε
Βασίλισσα,
εσύ γέννησες να ησυχάσεις
όχι μόνον τον
εαυτόν σου,
αλλά και τους άλλους
και τις άλλες,
γέννησες να διαδόσεις
ένα φως χαρακτηριστικό,
λευκόπυρο,
που δεν μπορούν να
κάνουν
όσο κι αν προσπαθήσουν
άλλες γυναίκες,
γιατί στην ψυχή σου
πρασινίζει η Λογοτεχνία,…
Εμείς κατοικούμε
σε τούτη την Ήπειρο,
είμαστε όμως άλλη,
ανεξάρτητη
απ’ αυτή που ανασαίνουμε
και το σύστημα του
παγκόσμιου φωτισμού
και ότι άλλο
είναι παραμυθένιο.
Έχουμε τον ήλιο μας
το φεγγάρι μας
και το μετρικό μας
σύστημα,
τα δάση μας τα καταπράσινα
σε αφάνταστα όνειρα
εμείς δεν έχουμε θάλασσες,
αλλά ωκεανούς ψυχής,
γι αυτό το μνημόσυνο
αντηχεί
και το ακούν μόνο οι
πνευματικοί,
οι ανθρωπιστές
που χτυπάνε τις καμπάνες
του σεβασμού
ακούν σιωπηλά,
αλλά με συγκίνηση οι
ουράνιοι ναοί…
Εμείς δεν έχουμε ανάγκη
για πυξίδες,
νιώθουμε ο ένας του
άλλου την ανάσα:
δεκάδες βουκέντρια με ήλιο και φεγγάρι,
έχουμε ανάγκη ο ένας
τον άλλον,
όπως έχουμε ανάγκη
την ανάσα.
10.
Μια νέα τοποθέτηση των Μεγάλων
του Κόσμου
Ελάτε, σήμερα δίνει
κοντσέρτο η ίδια η ψυχή!
Ελάτε, λάβετε θέση
στη δεύτερη Ανάσταση
του Άγγελου!
Δεν είναι εφεύρεση,
αλιμμένη με τριανταφυλλόκρεμα
και κάτω απ’ αυτή μια
αινιγματική «σφίγγα»…
Για πρώτη φορά θα δείτε
την Ανάσταση,
που τόσο πόλη την έχουμε
ελπίσει και τον Ήλιων
που αφήνει ακτίνες
σε μια θέση
που πιο μποστά δεν
έχουν ιδωθεί…
Μια νέα τοποθέτηση
των Μεγάλων του Κόσμου…
Τριαντάφυλλα και ευχές
φυτεμένες
στού ουρανού το αχανές.
κι η χαρά, η αγαλίαση,
εκρύγνονται σαν πυροτεχνήματα
λάμπουν…
Τα δέντρα δεν περιμένουν
τη ζέστη
για μπουμπούκιασμα,
ανθίζουν εν ριπή οφθαλμού
με λόγια θεϊκά!
Μυστήριο, το λέμε εμείς
Της Γης
εκείνοι τ‘
Ουρανού είναι μαθημένοι
με τέτοια μπουμπουκιάσματα,
που το λένε
« Μπουμπούκιασμα Αγγέλων»
.
Ελάτε, δίνει σήμερα
κοντσέρτο η ίδια η ψυχή!
11.
Ανέβηκαν στην γαμήλιο ατμόσφαιρα
των Αγγέλων
‘Ένα ξέσπασμα είδα
της φύσης
σα γονάτιζε και φιλούσε
τη φωτογραφία
στο μάρμαρο
και το άρωμα των λουλουδιών
το’ νιωθες
από μακριά,
ξάφνου αιφνιδιάστηκα:
ζωντάνεψε η φώτογραφία,
σάρκα και οστά και
ήταν Αυτός,
ναι, μόνον Αυτό
που ο Ναός
έχει πάρει.
Τώρα, όπως φαίνεται,
μπαίνει και βγαίνει
απ’ το Ναό!
Άκουσα τα τικ - τακ
που ερμηνεύαν τη συμφωνία
της αίσθησης
και τη βασίλισσα με
τον βασιλιά της
που χαιρόταν το ζευγάρι…
Έχει συμβεί τάχα κανένα
θαύμα
το πιο μεγάλο σε τούτο
Κόσμο:
«Έλα, νύφη μου γλυκιά,
έλα πάνω…»
« Ήρθα, Παναγιώτη!»
κι οι δυο πιασμένοι
χέρι - χέρι,
ανέβηκαν στην γαμήλιο
ατμόσφαιρα των Αγγέλων.
Το δάκρυ έχει χάσει
τη μορφή.
Η
δεύτερη ποιητική ματιά
‘Όλα
ειπώθηκαν
και
τα γράμματα σ’ όλες τις γλώσσες
του
Κόσμου έμειναν στο μοιάσιμο
με
ένα σημείο στίξης παλι, το
κόμμα…
για
να το ξαναπεί
η εξυπνάδα της συνέχειας.
Αργυρόκαστρο,
Αλβανία
Αύγουστος-
Σεπτέμβρης 2006
Συμμετοχή
σ’ όλους τους διαγωνισμούς
του Κόσμου όπου οι μητέρες
εκδηλώνουν το σεβασμό τους
για τα παιδιά τους που έγιναν
άγγελοι. Στο επίκεντρο είναι
η Κα Βασιλική Καλαχάνη, που
νοσηλεύτηκε από την λογοτεχνική
Ιατρική ποιηματάκι.
KRISTAQ F. SHABANI
Autumn Joy
A poem
Translated by Shaun Thompson, Spring 2003.
“FJALĖT E QIRIRIT” PEGASI”,
Gjirokastėr, ALBANIA2003
1. On the edge of a dream
Winter reluctantly goes away,
Concerned about the appearance,
And birth of a delicate English love,
The eyes quietly opened,
In that interestingly forgetful fog…
2. Signs of Linking
Winter lights up,
It is as the coming of loneliness….
But in the horizon of the stars,
Are revealed the signs of linking…
The kisses do not stay only on the lips,
The kisses wander,
In an explosion of sighs.
The days are numbered,
And weeks,
And months,
And back again.
The epilogue is revealed of a desire,
Beautiful, unforgetful,
The birth of a new creature,
Autumn Joy.
3. Chlorophyll in action
Autumn does not tire,
In the readying of a harvest,
The quality of the tree’s fruit is shown,
As the bud opens,
And now the yellowing of the leaf,
When chlorophyll says farewell to ‘the green’ with kindness,
“Goodbye” it greets the people.
4. Released to the sky
Far away England,
Felt herself ,
Entwined with ancient Albania,
Despite the whims,
Of the grey sky.
The heavenly emissary,
With his brown beard shining,
Now in this completely changed forecast,
With pairs of doves released,
Towards a forever waiting sky,
Brown the colour of the Earth,
Always brings forth sincerity.
5. Pluses
It views as beautiful the emerging star,
Of the earth, heaven, sea, and planet,
The Great Bear who sees himself with eight stars,
The birth in its own sphere equal to the emergence of a wonder.
Out of enthusiasm for this change:
The Continents + 1
+ 1 the days of the week
The seasons + 1
The creative seas are poured out,
The oceans of humanity filled with laughter and joy,
Pleasant flights of birds,
In a clear blue sky.
The first steps are taken forward,
With all types of dolls,
And a playful bear.
6. Apostle’s imagination
What does it mean to become rich
in happy laughter?
What does it mean to hear the first sounds
of words breaking forth?
(Oh how the new fruit resembles its own)
The golden ribbon is tied together by the Sun’s rays.
What does it mean
in an old Balkans,
For an English girl to be born?
Births have only one meaning, whether in English or Albanian.
Her beautiful eyes,
Watched the dreamy gene,
In the days of carrying this new life,
So she awaited Autumn Joy,
As once the virgin Mary had awaited Jesus.
7 The symphony of desire
She wanted the newborn to have her lips,
She wanted to give her the eyes if Adam,
She wanted her to have the mind of the two,
She wanted her to carry the names and titles,
Of her grandfathers and great-grandfathers,
She wanted her to easily cross the Greenwich Meridian.
Let the moon no longer be,
Only half light and half dark,
And may clouds no longer obscure the sky,
Let the stars never be ailing,
May the notes of laughter,
be interpreted only by the day.
These are passages from the symphony:
“All the seasons melted into one”,
With a script written by the Risen Christ.
The magic of the town,
Rested upon her eyes,
The subtle magic of the stone touched her,
It wrapped itself around this English beauty of Nottingham,
To create the most architectural of dreams,
Ever seen in the time of dreaming.
8. The Zenith of Emotion
A full moon,
Bright stars,
The poles of the Earth ablaze,
Tropical heat! (Exclamation mark)
“The birth is awaited”
The sun at its zenith,
The heavenly bodies in gladness,
“The birth is awaited”
The day doesn’t hold back the emotions,
The hot winds blow,
The stars squabble,
“The birth is awaited”
The desert receives the gift of blooming,
Open spaces are filled,
with the concert of beautiful birds,
The birth is awaited!
Love reaches its hottest point,
Where the heat itself is crazed,
The frozen seas melt,
The dimensions of man appear,
And eyes look to heaven.
9. Angel-like born
In the architecture of joy,
Happiness is happy in happiness,
And a spreading net of dreams takes over,
The empty spaces of the universe.
Birth is now knocking at the door,
The edges of the horizon become clear,
The old robes are cast aside.
The heavenly emissaries,
come down to earth with this cubic news,
“Autumn Joy is born”
The hurried anxiety of birth,
Overwhelms the eyes and face,
Then comes the smile, and we hear the gurgle of the voice,
This birth somewhat more special than the others.
10. Heavenly Wandering
To where is Autumn Joy going?
Loaded for a lengthy itinery?
For where does the little English girl place her cute steps,
In a Gjirokastra carpeted with cobbled streets?
This “connector” of tomorrow,
Brings to mind the words of a song,
“We are the Lords of the earth”
Autumn Joy takes her breath ,
From the air of the heavenly town,
And life from this blessed city,
Will winter be able to approach,
Within the hemispheres of time?!
11. The meeting point
The eyes of the parents look upon “Autumn Joy”,
Dream cast in her heavenly wandering,
I a poet am moved,
I have an appointment with the sun…
Tomorrow I catch the plane to England!
12. Holy Fragrance
Autumn Joy,
‘Awaits’ ‘Winter’,
But takes away its ability to produce,
Snow, ice, storm, and shadow,
In this so completely broken down world,
Which lies in wait for you at the NINE STATIONS.
She takes away the winteriness of winter,
And leaves it gazing powerless from an open sky,
Even though it be grey.
Winter is enraged by this matter,
As it releases its short lived branches.
13.
In the camp of day,
the heavenly breath is blowing,
“Autumn Joy” is transformed into a tropic of the Heavens.
KRISTAQ F. SHABANI
Dixi et salvavi animan, meam.
E thashė dhe e shpėtova shpirtin tėnd. . .
Maksimė
KRYEFJALA
E
FATALES
(Rroftė truri!)
roman
(ribotim)
Shtėpia Botuese “Marin Barleti”
Tiranė,2004
KRISTAQ F. SHABANI
"KRYEFJALA E FATALES"
roman
Konsulent: JOSIF P. DHIMA
Konsulentė mjekėsorė: Dr. Koēo Andoni, Gjirokastėr
Dr. Emilios Andrikos, Janinė
Ideja e kopertinės: Autori
Ribotim
Botimi parė Shtėpia Botuese “Thamiris”, Athinė, viti 1999
COPYRIGHT ©KRISTAQ F. SHABANI
Shtypur ne Shtypshkronjėn
e Shtėpisė botuese “Marin Barleti” Tiranė, 2004
"Ky roman u kushtohet gjithė njerėzve, qė si rrjedhojė e fatkeqėsive njerėzore, ose e imponimit tė faktorėve, kanė
humbur pjesė tė organizmit tė tyre dhe kanė mbijetuar, duke gjetur forca dhe energji.
Pavarėsisht nga ky "procesion i ashpėr cungėzimi" ATA janė ngritur mbi fatkeqėsitė dhe po lozin njė rol tė pakontestueshėm
aktiv nė ribėrje e nė vrasje tė "FATALITETIT - KRYEFJALĖ".
AUTORI
Gjirokastėr, ALBANIA
Prill 1999
I nderuari poet i letėrsisė sė elegancės!
Jam nė pėrfundim tė mbylljes sė veprimtarisė botuese tė Shtėpisė sime botuese “Thamiris”. Dhashė njė
kontribut tė madh nė botimin e librave tė talenteve shqiptarė tė emigruar nė Greqi gjatė kėtyre viteve. Bėra ē’ishte
e mundur. Romani juaj “Kryefjala e Fatales” ėshtė libri i fundit qė po botohet nė siglėn “Thamiris”.
Ky pa dyshim ėshtė dhe njė nder i dyanshėm… Ndėrprerja e veprimtarisė vjen si rrjedhojė e gjendjes sime aktuale
jo tė mirė shėndetėsore”.
Aristidh P. Kolja
Athinė, 22.06.1999
Ribotohet, duke u nisur nga kėrkesat e shumta qė kam patur pėr kėtė roman , jo vetėm nė vend ,por edhe jashtė tij, pėr
vetė faktin qė botimi i parė i realizuar nė gjuhėn shqipe, nė Athinė, ishte vetėm 500 kopje. Ky roman ka tėrhequr vėmendjen
e studiuesve, pėrfaqėsuesve tė botės shkrimore, pedagogėve , mėsuesve dhe pasionantėve tė letėrsisė, mbasi personazhi kryesor
i romanin ėshtė njė njeri real, qė mbijeton dhe ndikon kapėrcipėrisht nė jetėn e tė tjerėve.
Autori
²²²²²
Dhe kishte tė drejtė Martin Taperi, qė shkruante nė ditarin e tij energjik : ". . . nulla dias sine linea…
" (asnjė ditė pa asnjė rresht). Unė po mendoja me vete se isha njė Martin Taper i ri, apo mė thjesht njė Martin Taper
i dytė. . . S'di si ta shpjegoj, por po i jepja rrugė dinastisė sė "Taperėve "… - Buronjave.
Tablot e mjegullta, qė pėrjetoja, fjalėt, qė mė dridheshin si nota, amullia e turbullt, dėshpėrimi, qė bleronte shpirtin
tim, zbehja e buzėqeshjes, e cila kishte filluar tė fikesh fare nga buzėt e mia me pėrvojė buzėqeshjesh, mė ngacmonin: Tė
hidhja rreshta e vargje pambarim . . .
Ndieja se duke shkruar shėroja diēka nė PARTIBUS INFIDELIUM ( JASHTĖ JETĖS REALE)… PO KU ? : NĖ VENDIN
E PABESIVE.
Duke hedhur vargje dhe shėnime pambarim, nisja njė "ODISE " tė gjatė dhe, kur kisha arritur nė njė fazė, kuptova
se kisha shkruar me penelata ndjesore njė jetė tė kuptimtė.
Mologimet e mia ishin sinfoni tė "kompozicionit " dhe "kompozimit" dramatik. Unė, brenda vetes, zbuloja
personazhet, tė cilat vepronin nė unison nė njė NULITET marrarendės. E kisha kuptuar se ngjarjet po precipitonin me shpejtėsi
dhe se po kthehesha nė njė qenie moralizimi, qė ndoshta mund tė jepte dhe shembull pėr mbijetim .
Dashje pa dashje po ngrija njė shtatore dhe po projektoja njė qenie tė re, e cila mbijeton me forcė nė njė "kėnetė".
Niset disa herė pėr t'i lėnė “lamtumirėn” jetės, por kthehet duke e "cimbisur " nė trupin e
saj "tė kolmėt", duke u grindur me tė deri nė caqet e larta tė acarimit, nė njė Piramidė tė fundme, nga e cila po
tė rrėzohesh vetėm mosekzistenca tė pret. . .
Njeriu ka aq forcė sa botėn e shkurtėr e zgjat, qiellin e vranėt e pėrhap dhe e kthjellon:
”Fuqia mendėsore ėshtė URAGANI mė i madh, qė mbijeton dhe i thotė trupit
tė sakatuar njė "sentencė: "JETO!. . . "
JOSIF BURONJA , ADONISI
…………………….
TIRAIDĖ
Adonisi qėndron nė poltronin e tij dhe po mendon se ēfarė duhet tė sajojė… Kishte mbaruar bisedat me Ilinė dhe
Lokin dhe tani qetas, krahas mendimit, qė i vjen rrotull, hedh vėshtrimin te Lorelaja. Ajo hera herės i dhuron buzėqeshje,
ashtu si di ajo tė dhurojė; buzėqeshje tė paisura nė brendėsinė e tyre me aftėsinė shėruese. Nė rast deshifrimi tregojnė se
jeta e tyre ėshtė tepėr e gjatė. Kjo nuk ėshtė profeci e sajimit momental, por njė realitet...
" Ēudi! Njerėzit s'kanė nevojė tė ndihen tė lehtėsuar nė dialogime gojore tė
stėrgjatura... Ata pėrdorojnė gjestin pėr tė shprehur atė ē'ka i mundon, i detyron. Gjesti duket gjithmonė sikur pėrqafon
dhe puth me njė stil tė ėmbėl dhe ledhatar. Sikur tė mos ishte e pranishme kjo metodė komunikimi, ai do tė kishte humbur lidhjet
nė gjendjet e tij torturuese dhe kjo
pritej nga ēasti nė ēast tė humbiste lidhjet me dashurinė e tij, t'i stėrmundonte ato, t'i bėnte tė lotonin nė njė vaj
tė paduruar... Nejse, e kam thėnė disa herė se ē'do tė thotė tė mos jesh e tė jesh njeri... Kush e donte vdekjen e tij, apo
troē kush nuk do tė ndiente dhe tė prekej nga ikja e tij?
. . Edhe armiqtė e tij, tė cilėt e kishin luftuar nė ēaste dramatike, do tė kthjelloheshin dhe do tė pyesnin njėri - tjetrin,
pa i dėgjuar tė tjerėt:
" Pse e luftuam kėtė njeri, i cili na rimėkėmbi dhe ne pastaj i kėrkuam, pa tė drejtė, njė pėrfitim, qė s'e meritonim"?
Pyetja do t'i shtrinte kėmbėt e saj gjatėsore dhe do t'i rrėmbente keqdashėsit dhe mospėrfillėsit e shpėtuesit e tyre nga
gjėma...
Atij, nė fillim, njerėzit me tė cilėt bashkėpunonte, apo do tė ortakėzohej, i kishin pėlqyer dhe ndaj u ofroi miqėsinė
bashkėpunimin, kur vetė kishte derdhur djersė, mund dhe mendim. Kishte harxhuar atė pak shumė tė hollash tė lėnė mėnjanė
nė sistemin e parė, qė proklamonte me njė tinėsi tė prapshtė se kemi, se jemi pasurorė, por e kemi nė Bankėn e tė gjithėve...
Eh, o Ironi therėse!. . . Eh, o poshtėrsi me kėmbė mashtrimi, qė tremb dhe kupėn qiellore!. . .
Eh!… Ajo pasuri u shndėrrua nė njė letėr me vlerė, qė me tė vlefshme ka vetėm fotografinė e Heroit Kombėtar,
ndėrsa tė shkruarat e tjera janė Epilogu i njė Drame tė Madhe.
Ai, siē dihet, ishte ekonomist dhe dinte gjithēka. "Arsenali" i tij ekonomik duhet tė shfrytėzohej me njė
liri tė qartė individuale nė njė shtet juridik.
Adonisi hidhte shėnime me pėrmbajtje tejet tė pjekura, qė nesėr, krahas pasurisė sė ngritur nė njė FATALITET LEGJENDĖ,
fėmijėt e tij tė mbanin nė biblotekėn e tyre PĖRVIJIMET E BABAI... Lorelaja e shihte, buzėqeshte, prapė e shihte, prapė
buzėqeshte. Ngjasonin kėto ēėshtje me nota tė pėrsėritura bukur, ku njė notė, qė dilte nga organoja jetėsore kishte tė veēantėn
e saj, risinė dhe impulsonte nė tė gjithė formėn edhe pėrmbajtjen e saj, admirimin e plotė tė ndėrtuar figurshėm, tė ndritshėm
dhe magjik.
o o o
Eh, Rigoletė, grizetė shumė e bukur pariziane!
"Sesilia", metise e konsideruar “Mbretėresha e Ballos”, po vuan nė njė qeli, po sakrifikohej,
ndėrsa nė Romė, Madrid, Paris, Athinė vallėzohej me tejqejf... Po vallė ēfarė bėhej nė Tiranė?!. . .
"Sensilet"po hidheshin nga urat, po rrėmbeheshin nė dashje tė sajuara nga darka marramendėse dhe "vrapim
kuajsh", ku kalėronin mendjet e reja.
Kishte filluar me njė stilizim prezent SFILATA e FLETĖS me vlerė. Njė vajzė e gjetėn tė masakruar me njė shenjė nė trup,
ku pėrdhėnuesit me njė barbarizėm tė tejskajshėm kishin gėrvishtur nė kofshėt e saj tė brishta, sikur shkruanin nė papiruset
e Egjyptit tė vjetėr, apo Babilonisė... Njė gazetė sensancion kishte vėnė grindjen midis pushtetarėve, qė sajonin grindjet
dhe lojėra kukafshehti: kush tė nxitonte tė vinte nė kokė kapele tė stėrmadhe nė formė kurabije; nė fytyrė tė pėrdorte xhelin
mė tė ndritshėm, nė qafė tė qafosej me shalle, shprehės njėngjyrimi yjesh, nė gjokse vraponin tė "firmosnin" dekretime
pėr tituj dhe urdhėrash kontesh e dukateshsh. Veshja e tyre e qepur nė stiliste tė moderuara nė vende evropiane bėnin SHOW
dhe Televizioni shtetėror hapte rrėfimin. Sa guxim i pėrfillshėm tė rrėfehesh nė njė dritare televizioni! I thua tė gjitha,
apo i mban sekret tė gjitha!
Gjeje po deshe… Likja, njė figurė e pėlqyer popullore, vazhdonte ta dridhte nė tė gjitha spiralet. Dhe mjeshtri
i pėrdredhjes, sa tė gjente teatėr veprimi pėr dredhje, do ta dridhte.
Pritej kthesa… Vraponte diplomacia e Botės sė mėsuar tė ndėrhynte me talentin e saj. Kėshillonte dhe njė
qytetar i thjeshtė i Evropės, i cili merrte nė kėtė vend mision tė madh dhe kalonte nė HARQE "TRIUMFI ; ngrihej dhe ngjitej
me “Ejfele”...
" Kotėsi e Kotėsirave, dhe gjithēka ėshtė kotėsi" - pėrsėriste nė ritual tė vazhdueshėm njė njeri, qė ndoshta
ishte mė i menēuri i tė gjithėve, por meqėnėse e kishin nė pallat ca, qė hiqeshin si AJKA E KOMBI,T e nėnvleftėsonin “kėtė”
nė ekstremitete tė paligjshme.
" Xhandari Demare u dekorua si kasap, se kishte therur befasisht njė kalorės dhe
"TJERI "xhuxhmaxhuxh, me njė fodullėk tė madh, mbante njė fjalim para parlamentit me zjarr tė paimagjinueshėm.
Kaq shumė parte ka kėtu tek ne. Partet mbeten parte… Secila kėrkon pjesėn e vet mė tė madhe dhe do t'ia rrėmbejė
tjetrės nga goja, por filozofi Bukurosh Era analizonte: "Jemi kthyer prapa. Autonomia ishte fituar qyshkur, por s'u dit
tė mbahej. Megjithatė e TĖRA e ngatėrruara nga Europa dikur, ndahet nė pjesė dhe pjesėza nė copėza. . . (Ah, o amebė! ) Politika
ėshtė "amebė ". Pastaj ndodh kundėrameba:“Copėzat bashkohen nė pjesė dhe pjesėza nė tė TĖRĖN e trajtės
sė ligjshme, origjinale! DUART… Ē'po ndodhte?
Edhe nė njė krahinė me kombėsi si tonėn grindeshin dhe s'po fitohej ajo, qė kėrkohej…
E kishte mirė Volteri… Po hajde, gjej njerėz tė ditur si Ai dhe tė dilte njė "VOLTER" i ri tė
imitonte atė, qė mbante me vete katėr majmunėt e tij: Freronin, Bomelin, Notonin dhe Pompinjanin...
Nuk kishte ditė dhe ky ėshtė thelbi tė mos u binte me dorėn e vet, t'u dhuronte shkelme tė njėpasnjėshme, t'u tėrhiqte
veshėt deri nė stėrdhimbje, tė mos u shkelte me tėrė forcėn e tij bishtin, tė mos i veshte me rraso prifti, tė mos u drejtohej
me fjalė nga mė fyeset, qė pėrmbante fjalori... Dhe majmunėt e dinin mirė se kush ishte Volteri dhe cilat ishin objektivat
e tij... Majmunėt kuptonin... Ndėrsa kėtu...
Edhe pak mė vonė nė histori, nė njė vend s'di se ku, larg e larg nesh njė Diktator, duke imituar informacionin, qė
kishte marrė pėr Volterin, tė cilit ia kishte thėnė njė i ditur i pallatit tė madh tė Dimrit, vendosi t'i katėrfishojė majmunėt
dhe tė bėnte mbi ta njė procesion tepėr tė egėr, sa qė mbahet sot e kėsaj dite mend. Hera - herės Diktatori ndėrronte taktikė,
duke mos e imituar Volterin dhe buzėqeshte me njė buzėqeshje tokėsore nga mė tė shkėlqyerat; kėrkonte me kėtė buzėqeshje,
duartrokitje "putrash" e majmunėt kacavirreshin nė BUZĖQESHJEN E TIJ, duke sajuar njė CIRK FANTASTIK, qė tė linte
pa mendje. Le tė kthehemi pak mbrapsht, se desh harrova, kur pėrmenda xhandarin e famshėm DEMARE... Polici "Bromp"
Ila gropėzoi njė njeri, qė nuk pranoi tė dėshmonte si kishte dėshirė ai dhe qytetari"Kokėfortė" Oqif e pėsoi me
njė groposje xhelateske.
Sa ngjason Polici "Bromp" Ila me xhandarin "DEMARE! " .
( Ndoshta, Demareja ėshtė frymėzuesi i kėtij akti, mbasi idoli vepron, o njerė!)
Le tė vazhdojmė pėrsėri me Parisin: Njė agjent "Izagy " u soll me shpejtėsi tė dritės nga aerodromi nė aerodrom
dhe, mandej, pa gjyq pėrfundoi nė qeli tė burgut tė sigurimit tė lartė. E pse gjithė kjo pėrshpejtje? Kishte parė me sytė
e tij njė “Orgji” tė njė kokete sė cilės, s’duhej t’i dilte emri sa qė dhe pasi doli
burgu, me shpleksjen e rregjimit, "MANDELA" ishte porositur tė mos tregonte emrin e Koketės... Unė as qė e mėsova
dhe nuk jam kurioz ta mėsoj. Tjetėr gjė ėshtė hamendėsia dhe tjetėr kėrkimi pėr tė gjetur njė nga enigmat e shekullit, qė
po ikėn nxituar nė njė kalėrim troku tė jashtėzakonshėm... Kush po e shpejton kėtė trok?…
Njė biznesmen e gjetėn tė vrarė; njė tjetėr ėshtė zhdukur, e tjera... Gazetat po vihen nė garė tė ēmendur: kush do
tė jetė protagonistja, kush tė shkruajė emrin nė Altarin e ZBULIMIT, kush tė pėrfitojė nė komercialitetin e sėmurė. S'po realizohet
divorci me polet dhe "vatrat e nxehta". Edhe njė shkrimtar i madh i vendit ka vuajtur nga mosrealizimi i kėtij divorci
tė shumėfolur. Kėshtu, si ėshtė nisur, nuk dihet ende fati nėse "PETRARKA" nė Kapitol do tė rimarrė ĒMIMIN E MADH
TĖ POETĖVE, a do t'a ketė fatin, mbasi parvjet, njė makiavelist tha se s'e meriton ! Oh, ē'kob ! "DISA SUNDOJNĖ, TĖ TJERĖT
VUAJNĖ" - kėshtu sintetizoi nė mėrgim plaku "DANTE" dhe gazetat vazhdojnė tė sensibilizojnė, tė prostituojnė
lajme nga mė sensacionalet pėr "KLEMENTĖT e VI - tė" tė kohės se si dashurojnė “vikonteshat”
nė ORBIS Terrarum tė politikės (Rrethi i Tekave). Heronjtė e fryrė nga dashuritė e “albės” bredhin me
tituj konvencionalė, lėvizin me uniforma maskarade piramidiane gjeneralėsh. Tetarėt e thjeshtė rrėzojnė nga PIRAMIDA e fajdeve
njerėzit si kukulla druri! Si duket nė shekujt tonė nuk duam dhe s'mundet tė ndėrtojmė PIRAMIDA si tė KEOPSIT dhe nga ambicja
ndėrtojnė piramida tė tjera tė padukshme, mjafton t'a kenė emrin Piramidė dhe pse afatshkurtėr nė jetė. "Le tė kėnaqim
dėshirat..., " - u shpreh menjėherė nė kohėn e lulėzimit tė tyre njė Piramidian dhe vazhdoi se njė ditė pas lulėzimit
do tė ketė dhe rėnie se kjo rėnie njihet. Kėtė e dinim. Po le tė pėrfitojmė sa tė pėrfitojmė.
Le tė vazhdojmė analizėn tonė: Thonė se Piramidat u shembėn… Janė marrė masa pėr rikthime parash, po nė fakt
ato janė tė ngritura. I shoh. Po shtohen dhe tė tjera pranė tyre. Sa padukshėm funksionojnė!.. Ua kuptoj frymėmarrjen e tyre.
Pėr kėtė s'dyshoj. Unė jam nga tė paktėt qė s'mė hėngrėn PIRAMIDAT dhe pėr kėtė falė gjendjes sime shėndetėsore.
Kristaq F. Shabani
***
La encrucijada,
como un guardia incapaz de los caminos,
lanza el lazo para escapar de las tentaciones…
Siente la ultima palpitación del dia tragico,
la sangre escurre por la muńeca escindida…
Letras complicadas
En el “DIARIO DEL DOLOR”
lanza:
La media noche te aprisiona,
La media noche te toma…
Una lechuza… grita en su lengua,
La encrucijada da una carambola,
la encrucijada rompe el crįneo,
Las letras muertas se distribuyen
En el cuerpo del camino,
El colérico frotar de las manos…
De la etimologķa del sufrimiento…
En…cru…ci…ja...da: el sujeto del Dolor!…
Lliar “Kastelan” Girocastro, 1989
Mįs allį del resplandor
Caminar sobre los nervios
“bebo” pķldoras
calmantes.
El grado del dolor ha aumentado:
“En una flor brotan
Pétalos de la esperanza y plantas espinosas!”
Girocastro, marzo 1997
Escarchado
El frió
ha ocupado
el cuerpo escarchado,
ahora
flor
escarchada
crece el cuerpo…
Intento
CALEFACCIÓN
Mas no la encuentro en ningśn lugar!
Kėllėz, marzo
1997
EL DIAMANTE
El alma la tengo en la mano.
El alma amarga del dolor,
con mi verso aterrizo al demonio…
EL OJO DEL ALMA brilla
como un diamante!…
Atene, Faliro 1995
Grieta
El mįrmol florecido
Han montado…
Apenas visto de los ojos
el mįrmol esta roto…
De la manga de los ojos
prendo un “AS”…
La grieta busca
la terapia de la luz!
Girocastro, Aprile
1997
In spanish
Alejandra Craules Bretón
|